معرفی دوره های آموزش دوگانه در آلمان؛ کار و تحصیل همزمان
سیستم آموزش عالی کشور آلمان، فرصت‌های زیادی به دانشجویان بین‌المللی ارائه می‌دهد تا بتوانند آموزش دانشگاهی را با توسعه دانش و مهارت‌های عملی ترکیب کنند. دانشگاه‌های علمی کاربردی آلمان، فرصتی استثنائی برای تمرکز بر روی کاربرد عملی موضوعات دانشگاهی فراهم کرده اند.
اگر شما هم قصد ادامه تحصیل در دانشگاه های علمی کاربری آلمان و ادغام آموزش عملی و تئوری را دارید، در این مقاله اطلاعات مفیدی در مورد برنامه‌های آموزش دوگانه در این کشور به شما ارائه می‌دهیم.
برنامه آموزش دوگانه در آلمان چیست؟
آموزش دوگانه (duale Studien) به حالتی از آموزش گفته می‌شود که در آن، موقعیت‌های کارآموزی عملی با آموزش دانشگاهی ترکیب شده است. این نوع از آموزش، در میان دانشجویان بسیار محبوب است زیرا آموزش دانشگاهی را در کنار کسب تجربیات عملی امکان‌پذیر کرده است. علاوه بر این، دانشجویان درآمد ثابت (حدودا 700 تا 1500 یورو در ماه) دریافت می‌کنند.
دانشجویان برنامه‌های آموزش دوگانه، در یک موسسه آموزش عالی ثبت نام می‌کنند و تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی یا کارشناسی ارشد ادامه می‌دهند. این موسسه آموزش عالی با شرکتهای متعددی قرارداد همکاری دارد. دانشجویانی که در برنامه آموزش دوگانه مشغول به تحصیل هستند، توسط یکی از این شرکت‌ها برای گذراندن دوره عملی، استخدام می‌شوند.
آموزش این افراد در موسسه آموزش عالی و یکی از شرکت‌ها به‌طور مشترک انجام می‌شود. در کشور آلمان، انواع گوناگونی از برنامه‌های آموزش دوگانه وجود دارد، ولی آموزش نظری و عملی در همه آنها تقریبا به‌طور یکسان ارائه می‌شود.
برنامه‌های آموزش دوگانه می‌توانند دارای ساختار و سازماندهی متفاوتی باشند و در رشته‌های گوناگونی ارائه شوند.
با اینکه دوره‌های آموزش دوگانه فراوانی در آلمان وجود دارد، همه آنها برای اینکه برنامه آموزش دوگانه در نظر گرفته شوند، باید معیارهای خاصی را داشته باشند. شورای علمی آلمان (Wissenschaftsrat) اطلاعات خوبی در مورد این معیارها ارائه داده است:
مزایای برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان
- یک برنامه آموزش، برای اینکه دوگانه در نظر گرفته شود باید دو مکان برای یادگیری فراهم کند؛ به عبارت دیگر، موسسه آموزش عالی و یک شرکت یا موسسه. در اینگونه برنامه‌های آموزشی، ارتباط موضوعی بین برنامه تحصیلی و کارآموزی عملی پیدا می‌کنید. همچنین، ارتباط و همکاری نزدیکی بین کارفرما و دانشگاه وجود دارد.
- برنامه‌های تحصیل دوگانه، باید استانداردهای آموزشی خاصی را رعایت کنند. موسسات آموزشی باید دارای اعتبارنامه در سطح آموزش عالی باشند و از استانداردهای آموزشی پیروی کنند. بدین ترتیب، پس از پایان یک برنامه تحصیل دوگانه در مقطع کارشناسی، انتقال به یک برنامه آموزشی دانشگاهی در مقطع کارشناسی ارشد امکان‌پذیر است.
- برنامه آموزشی دوگانه منجر به دریافت دو نوع مدرک می‌شود. از یک سو: در قالب مدرک دانشگاهی (اغلب مدرک کارشناسی، در برخی موارد کارشناسی ارشد)، از سوی دیگر: در قالب تجربه کار عملی که در بعضی موارد شامل تکمیل یک آموزش فنی-حرفه‌ای رسمی است.
بر اساس پژوهشی که توسط موسسه فدرال آموزش فنی و حرفه‌ای (Bundesinstitut für Berufsbildung) در سال 2019 انجام شد محبوبیت دوره‌های آموزشی دوگانه افزایش پیدا کرده و تعداد افراد فعال در شرکت‌ها، دانشجویان و برنامه‌های آموزش دوگانه بیشتر شده است. بیش از 100 هزار نفر از جوانان در حال حاضر مشغول به تحصیل در بیش از 1500 برنامه آموزش دوگانه در آلمان هستند.
دلیل محبوبیت آموزش دوگانه در بین دانشجویان چیست و چرا گزینه خوبی برای دانشجویان بین‌المللی محسوب می‌شود؟ یک دلیل مهم این است که دانشجویان آموزش دوگانه، در هر دو بخش بهترین تجربه را دارند: آنها نه تنها آموزش دانشگاهی کسب می‌کنند، بلکه تجربیات عملی و در بعضی موارد، آموزش فنی و حرفه‌ای دریافت می‌کنند. آموزش دوگانه برای این افراد، با دو مدرک همراه است. بنابراین، بر خلاف کسانی که در یک دوره آموزشی معمولی فارغ‌التحصیل شده اند، از دو جهت علمی و عملی دارای صلاحیت می‌شوند.
این مدرک و مدل آموزشی دوگانه، فرصت‌های شغلی بی‌نظیری را در اختیار فارغ‌التحصیلان قرار می‌دهد. این افراد، نه تنها یک شبکه ارتباطی بسیار خوب با یک شرکت و دانشگاه دارند، بلکه در حیطه تحصیلی و کاری خود، متخصص و حرفه‌ای هستند. شرکت‌ها پس از اینکه هزینه آموزش یک دانشجو را پرداخت کنند، غالبا مایل به استخدام دائم آنها هستند. ولی حتی اگر این افراد توسط شرکتهای محل کارآموزی خود نیز استخدام نشوند، باز هم می‌توانند رزومه برجسته و درخشانی به کارفرماهای بعدی ارائه دهند.
در سطح شخصی‌تر، دانشجویان آموزش دوگانه می‌توانند یک تجربه آموزشی متنوع و چندوجهی داشته باشند. ترکیب جنبه‌های تئوری و عملی به آنها اجازه می‌دهد تا از حالت صرفا نظری دانشگاه فاصله بگیرند و از دانش کسب‌شده در دانشگاه در موقعیت‌های عملی استفاده کنند.
یکی دیگر از مزایای دوره‌های آموزش دوگانه، این است که دانشجویان آموزش دوگانه، در حین تحصیل دستمزد دریافت می‌کنند و بنابراین، نگرانی در مورد مسائل مالی ندارند.
دانشجویان برنامه آموزش دوگانه در آلمان با چه چالش‌هایی روبرو هستند؟
با همه مزایایی که تحصیل در برنامه آموزش دوگانه در آلمان را به گزینه ایده‌آلی برای دانشجویان تبدیل کرده است، چالش‌هایی نیز در ارتباط با این برنامه‌ها وجود دارد که در اینجا به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:
حجم کاری زیاد
دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره‌های دوگانه، با حجم کاری بالایی مواجه می‌شوند. دانشجویان دوره‌های آموزشی عادی در دانشگاه‌ها، برای پایان پروژه‌های مطالعاتی، کسب آمادگی برای امتحان‌های پایان ترم، برنامه‌ریزی برای یک طرح کارآموزی یا تعطیلات، دارای وقفه در طول دوره تحصیل هستند، ولی دانشجویان آموزش دوگانه باید این زمان را به کارآموزی در شرکت مربوطه اختصاص دهند.
علاوه بر این، دانشجویان دوره‌های آموزش دوگانه باید کارهای مربوط به تحصیل خود را نیز انجام دهند (مطالعه برای آزمون‌ها، خواندن کتاب‌های درسی و شرکت در کلاس‌ها) و نیز باید ساعات کاری لازم را نیز در شرکت حضور داشته باشند. بنابراین، بهترین دانشجوی آموزش دوگانه کسی است که با انگیزه و انعطاف‌پذیری، تمایل زیادی برای رویارویی با چالش‌های نظم و سازماندهی شخصی داشته باشد.
تعهدات قرارداد کاری
دانشجویان مشغول به تحصیل در دوره‌های آموزش عالی عادی، تقریبا به سادگی می‌توانند در مورد انصراف از تحصیل یا تغییر دوره تصمیم‌گیری کنند، دانشجویان آموزش دوگانه برای پایان دوره تحصیل خود، به کارفرما تعهد قراردادی دارند. این وضعیت در حالتی اتفاق می‌افتد که شرکت محل کارآموزی، شهریه تحصیل شما را پرداخت کند و حتی در مدتی که مشغول تحصیل در دانشگاه هستید و برای شرکت کار نمی‌کنید، به شما دستمزد بدهد.
با اینکه جزئیات مربوط به قرارداد، در هر سازمان متفاوت است، اما پیشنهاد می‌کنیم که برای امضای قرارداد عجله نکنید و همه جوانب را در خصوص این تعهد بزرگ و ارزشمند در نظر بگیرید.
چالش‌هایی برای دانشجویان بین‌المللی
دانشجویان بین‌المللی در هنگام حضور در برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان، با چالش‌های بیشتری مواجه می‌شوند. دلیل این موضوع این است که، بجز در موارد کمی, فرصت‌های آموزش دوگانه نیازمند مهارت‌های زبان آلمانی عالی هستند. علاوه بر این، باید دو پروسه اپلای را برای دانشگاه و شرکت انجام دهند و در اینصورت، ممکن است با چالش‌هایی روبرو شوید، مثلا یک شرکت از شما انتظار داشته باشد در یک مرکز ارزیابی ثبت نام کنید. ضمنا با توجه به اینکه برای ورود به مقاطع لیسانس یا فوق لیسانس در دانشگاه به مدرک زبان آلمانی DSH Ⅱ (معادل C2 گوته، TEK Hochschule C1 ) نیاز است، متقاضی باید حتما این مدرک را جهت پذیرش دانشگاه، ارائه دهد.
علاوه بر این، باید جزئیات مربوط به پروسه ویزا، و اینکه آیا مدارک تان در آلمان مورد تایید است یا خیر، را نیز روشن کنید. انجام این کار چندان پیچیده نیست، ولی نیازمند تلاش و زمان بیشتری است.
برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان، از لحاظ ساختاری دارای چه انواعی هستند؟
تا اینجا، مروری کلی بر روی تشابهات دوره‌های آموزش دوگانه داشتیم. برنامه‌های آموزش دوگانه را می‌توان به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی کرد:
- بر اساس نوع آیتم‌ها و فازهای عملی که در برنامه آموزشی گنجانده شده اند.
- بر اساس شکل سازماندهی بخش‌های تئوری و عملی دوره
توجه داشته باشید که در هنگام جستجو برای برنامه آموزش دوگانه در آلمان، ممکن است فهمیدن اینکه کدام نوع برنامه در کدام موسسه ارائه می‌شود و دارای چه مدل زمانی است، اندکی دشوار باشد.
انواع ساختاری برنامه آموزش دوگانه در آلمان
انواع برنامه آموزش دوگانه بر اساس نوع مولفه‌های عملی که با بخش تئوری دوره ادغام شده اند، طبقه‌بندی می‌شوند:
برنامه‌های آموزش دوگانه Training-integrated (به آلمانی: ausbildungsintegrierend)
برنامه‌های آموزش دوگانه Training-integrated، آموزش آکادمیک را با یک کارآموزی رسمی حرفه‌ای در یک شغل رسمی ترکیب می‌کند. فارغ‌التحصیلان اینگونه دوره‌ها مدرک دانشگاهی خود را، که غالبا مدرک کارشناسی است، همراه با یک دیپلم فنی-حرفه‌ای صادرشده توسط اتاق بازرگانی و صنایع آلمان دریافت می‌کنند. برای دریافت مدرک دانشگاهی و فنی-حرفه‌ای، دانشجویان باید در دو آزمون مختلف شرکت کنند.
برنامه‌های آموزش دوگانه Practice-integrated (به آلمانی: praxisintegrierend)
این برنامه‌ها، مانند نوع قبلی ترکیبی از آموزش عملی در یک شرکت و آموزش دانشگاهی در یک موسسه آموزش عالی هستند. همچنین، محتوای عملی و تئوری این دوره‌ها مرتبط به یکدیگر هستند.
با این حال، بزرگترین تفاوت این است که بخش عملی این دوره‌ها شامل آموزش فنی-حرفه‌ای رسمی نیست. بنابراین، فارغ‌التحصیلان برنامه‌های آموزش دوگانه Practice-integrated، با یک مدرک دانشگاهی – غالبا کارشناسی یا در برخی موارد کارشناسی ارشد، و تجربه کار عملی فارغ‌التحصیل می‌شوند ولی هیچ مدرک رسمی آموزش فنی-حرفه‌ای در یک شغل خاص دریافت نمی‌کنند.
دانشجویان این مدل از آموزش دوگانه، به عنوان کارمند معمولی یا کارآموز استخدام می‌شوند. غالبا، دانشجویان در این نوع از آموزش دوگانه فقط با یک شرکت همکاری می‌کنند. با این حال، انواعی از برنامه‌های آموزش دوگانه Practice-integrated نیز وجود دارد که به دانشجو اجازه می‌دهد در هر ترم، شرکت محل کارآموزی را تغییر دهد و در شرکتهای مختلفی به آموزش بپردازد. در حالت دوم، ممکن است فقط برای آن ماهی که در شرکت کار کرده اید، حقوق دریافت کنید.
دانشجویان معمولا این نوع از آموزش دوگانه را بعد از پایان تحصیل در دبیرستان یا فارغ‌التحصیلی از مقطع کارشناسی شروع می‌کنند. برای ورود به این نوع برنامه دوگانه، به گواهی پایان دوره متوسطه نیاز دارید که شما را واجد شرایط تحصیل در سیستم آموزش عالی آلمان برای برنامه‌های کارشناسی یکپارچه عملی یا اولین مدرک آکادمیک برای برنامه‌های آموزش دوگانه کارشناسی ارشد Practice-integrated می‌سازد.
برنامه آموزش دوگانه Career-integrated (به آلمانی: berufsintegrierend)
این نوع از برنامه آموزش دوگانه برای افرادی طراحی شده که در حال حاضر مشغول کار هستند و به‌دنبال فرصت‌های بیشتری برای صلاحیت‌های حرفه‌ای اند. با هماهنگی و مشورت با کارفرمای فعلی، دانشجویان می‌توانند یک برنامه آموزش دوگانه Career-integrated در موضوعی مرتبط با شغل‌شان را انتخاب کنند. بنابراین، با اینکه بین آموزش آکادمیک و شغل حرفه‌ای متقاضی ارتباط وجود دارد، این ارتباط بین محتوا و چارچوب به اندازه دو نوع دیگر از آموزش دوگانه نیست.
با این حال، سطوحی از هماهنگی بین هر دو موسسه وجود دارد: اغلب، دانشجویان این نوع برنامه می‌توانند از کارفرما زمان برای مطالعه دروس دانشگاهی دریافت کنند. بیشتر آموزش‌های آکادمیک در این مدل، به‌صورت آنلاین و خودخوان هستند، به‌طوری که تحصیل قابل ترکیب با مسئولیت‌های شغلی دانشجو باشد.
دانشجویان برای اینکه واجد شرایط تحصیل در این دوره باشند، باید یک شغل تمام‌وقت در شرکتی داشته باشند که از تمایل آنها برای تحصیل حمایت کند. اگر دانشجو در حال حاضر دارای یک مدرک دانشگاهی است، توصیه می‌شود که در برنامه کارشناسی ارشد دوگانه Career-integrated ثبت نام کند.
انواع مدل زمانی برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان
هماهنگی بین عناصر تئوری و عملی آموزش دوگانه، در مدل‌های زمانی گوناگونی انجام می‌شود. توجه داشته باشید که مدل زمانی مخصوص به یک برنامه آموزشی را با موسسه آموزش عالی مربوطه کنترل کنید، زیرا ممکن است در برنامه‌های آموزشی گوناگون متفاوت باشد. با هر مدل زمانی که دوره خود را شروع کنید، همه چیز بر اساس یک قرارداد بین شما، کارفرما و دانشگاه به‌طور واضح و شفاف تعریف می‌شود.
با توجه به طول دوره‌های آموزش دوگانه، متوجه می‌شوید که برنامه‌های آموزش دوگانه در مقایسه با برنامه‌های آموزشی معمولی طولانی‌تر هستند. یک برنامه آموزش دوگانه کارشناسی Training-integrated، معمولا 7 تا 9 و برنامه‌های Practice-integrated بین 6 تا 7 ترم طول به طول می‌انجامد. در حالی‌که برنامه‌های آموزشی معمولی در مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های آلمان، 6 ترم هستند.
مدل Block آموزش دوگانه
مدل زمانی بلاک، متداول‌ترین مدل استفاده‌شده در برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان است. در این نوع از برنامه‌ها، مقدار مشخصی از روزهای سال به تحصیل در دانشگاه اختصاص می‌یابد و باقیمانده آن برای کار در شرکت در نظر گرفته می‌شود.
مدل بلاک 3ماهه، بیشترین کاربرد را در این نوع از آموزش دارد. در این مدل، فازهای عملی و تئوری برنامه آموزشی، به‌طور متناوب هر سه ماه تغییر می‌کنند. به‌عبارت دیگر، شما 12هفته در شرکت مشغول به کار می‌شوید، سپس به مدت سه ماه (12هفته) در دانشگاه به تحصیل می‌پردازید.
یک نوع دیگر از این مدل، مدل بلاک ترمی است. در این مدل، مانند بقیه دانشجویان در طول ترم تحصیلی در کلاس‌های درسی شرکت می‌کنید و در فاصله بین دو ترم، در شرکت مربوطه به کار می‌پردازید.
مدل Week آموزش دوگانه
مدل هفتگی نیز در برنامه آموزش دوگانه بسیار رایج است. در این مدل، بخش‌های تئوری و عملی آموزش در روزهای مختلف هفته توزیع می‌شوند. دانشجویان این مدل از آموزش دوگانه، سه روز در هفته در شرکت مشغول به کار می‌شوند و سه روز را در موسسه آموزش عالی به تحصیل می‌پردازند.
به همین ترتیب، اگر دانشجویان برنامه آموزش دوگانه Career-integrated، موظف به حضور در یک دوره آموزشی خاص با شرکت در کلاس های درس دانشگاه باشد، کارفرما می‌تواند تعداد روزهای خاصی از هفته را به آنها مرخصی دهد. همچنین یک روز مرخصی در هفته برای شرکت در کلاس‌های درس دانشگاه نیز از نظر کارفرما پذیرفته است.
مدل آموزش از راه دور آموزش دوگانه
مدل آموزش از راه دور یا خودخوان آموزش دوگانه، نسبت به سایر مدل‌ها کمتر متداول است و غالبا مخصوص دانشجویان برنامه‌های آموزش دوگانه Career-integrated است. در این مدل، دانشجویان به‌طور آنلاین به آیتم‌های آموزشی دسترسی دارند و بنابراین، می‌تواند به‌طور مستقل و از خانه، بخش آموزش دانشگاهی برنامه دوگانه را تکمیل کنند. در بعضی از انواع برنامه آموزش دوگانه از راه دور، دانشجویان می‌توانند دوره‌های حضوری آخر هفته یا بر پایه مدل block داشته باشند.
چگونه می‌توان مسائل مالی مربوط به دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان را مدیریت کرد؟
در طول دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان، دانشجویان حقوق ماهانه دریافت می‌کنند، به جز موارد استثنا، حتی در طول ماه‌هایی که در موسسه آموزش عالی مشغول به تحصیل هستند. میزان حقوق دریافتی، به شرکتی که دانشجو برای تکمیل بخش عملی دوره در آن مشغول به کار است، بستگی دارد. بر اساس نظر کارفرما، حقوق ماهانه دانشجویان در اینگونه برنامه‌های آموزشی تقریبا بین 400 یورو تا 1.800 یورو در ماه متفاوت است.
سوالی که در اینجا مطرح می‌شود این است که آیا حقوق دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان برای تامین زندگی دانشجو بدون دغدغه مالی کافی است یا خیر. اگر حقوق دریافتی در حدود کمترین میزان ذکرشده باشد، کافی نیست. بر اساس محاسبات دولت آلمان، یک دانشجوی بین‌المللی برای تامین هزینه زندگی در این کشور، ماهانه به مبلغ 992 دلار نیاز دارد. این همان مبلغی است که در هنگام اپلای برای ویزای تحصیلی آلمان باید ارائه دهید.
همانطورکه مشاهده می‌کنید در بدترین حالت، کمترین میزان حقوق دریافتی در آموزش دوگانه از مبلغ تعیین‌شده توسط دولت آلمان کمتر است و حتی برای نیمی از ماه نیز کافی نیست و باید به پس‌انداز خود متکی باشید. از سوی دیگر، بیشترین مبلغ دریافتی برای یک زندگی راحت و بی‌دغدغه کافی به نظر می‌رسد.
علاوه بر این، بعضی از برنامه‌های آموزش دوگانه برای دانشجویان خود، ماهانه شهریه‌ای بین 200 تا 600 یورو در نظر می‌گیرند. بنابراین مهم است که بدانید آیا شرکت برای پوشش شهریه تحصیل برنامه‌ای دارد یا تامین آن بر عهده خودتان است. همچنین، بعضی از شرکت‌ها امکانات دیگری از قبیل تامین لپتاپ، پرداخت هزینه کتاب‌های درسی و تامین هزینه‌های جابجایی بین شرکت و دانشگاه (در صورت لزوم) را در اختیار دانشجویان قرار می‌دهند. اینها، بعضی از مسائلی هستند که در هنگام برنامه‌ریزی برای تامین هزینه‌های تحصیل باید مورد نظر قرار دهید.
از سوی دیگر، اگر نتوانید شرکتی با حقوق مناسب پیدا کنید، فرصت پیداکردن سایر گزینه‌ها برای تامین هزینه‌های مالی نیز کاهش پیدا می‌کند. از آنجایی که در اینگونه برنامه آموزشی، بخش زیادی از وقت خود را مشغول تحصیل هستید، بنابراین زمان زیادی برای داشتن شغل دیگری ندارید. همچنین، برای برنامه‌های آموزش دوگانه، فرصت‌های اسکالرشیپ و بورسیه محدودی وجود دارد. بنابراین بهتر است از موسسه آموزش عالی خود در خصوص فرصت‌های مالی موجود اطلاعات کسب کنید.
در اینجا، برای افزایش شانس پیداکردن شرکتی با حقوق بیشتر برای گذراندن بخش عملی آموزش، نکات مفیدی ارائه می‌دهیم. فاکتورهای تاثیرگذار بر روی میزان دریافتی عبارتند از:
- شرکتهای بزرگ، پول بیشتری پرداخت می‌کنند: اگر بتوانید در یکی از شرکتهای بین‌المللی بزرگ و شناخته‌شده آلمانی، یا یک شرکت بین‌المللی دارای شعبه در آلمان، موقعیتی برای خود پیدا کنید، احتمال دریافت حقوق بیشتر بالا می‌رود. زیرا این شرکت‌ها به منابع مالی بزرگتری دسترسی دارند.
- موسسه آموزش عالی را انتخاب کنید که فاقد شهریه است: دلیل آن واضح است.
- کارفرماهای دولتی معمولا حقوق بیشتری پرداخت می‌کنند: بعضی از برنامه‌های آموزش دوگانه توسط کارفرماهای دولتی و گاهی در یک دانشگاه دولتی ارائه می‌شوند که دانشگاه‌ها، کارکنان بخش دولتی را آموزش می‌دهند. اغلب، حقوق پرداختی در موسسه‌های دولتی کمی بالاتر است.
- ساختارهای حقوق و دستمزد آلمان را بررسی کنید: آشنایی با سطح درآمدهای عمومی در آلمان منطقی به نظر می‌رسد. مثلا، اگر در یک منطقه شهری مشغول به کار شوید، حقوق دریافتی شما در مقایسه با نواحی روستایی، اندکی بیشتر است.
- شغلی را انتخاب کنید که درآمد بیشتری دارد: احتمالا تا الان متوجه شده اید که میزان حقوق در صنایع مختلف، با یکدیگر تفاوت دارد.
در چه رشته‌هایی می‌توان در دوره های آموزش دوگانه در آلمان مشغول به تحصیل شد؟
در سال 2024، بیش از 1900 برنامه آموزش دوگانه در کشور آلمان برگزار می‌شد که اکثر آنها در رشته‌های مهندسی (بیش از 700 برنامه) و اقتصاد/ کسب‌وکار (بیش از 500 برنامه) ارائه می‌شدند. 500 برنامه آموزش دوگانه در رشته علوم کامپیوتر، 170 برنامه در زمینه رفاه و خدمات اجتماعی، شامل مددکاری اجتماعی، علوم سلامت، درمانی و آموزشی در دانشگاه های دولتی و خصوصی ارائه می شود. تعداد کمی از برنامه‌های آموزش دوگانه در رشته‌هایی مانند معماری، حمل‌ونقل، ارتباطات و طراحی داخلی ارائه می‌شدند.
این بدین معناست که در دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان، امکان تحصیل در هر رشته‌ای وجود ندارد. به ویژه اگر قصد تحصیل در رشته‌های علوم انسانی را دارید، بهتر است در برنامه‌های معمولی تمام‌وقت موجود در دانشگاه‌های تحقیقاتی مشغول به تحصیل شوید.
به طور خلاصه، تمرکز در برنامه‌های آموزش دوگانه بر روی موضوعات کاربردی، آموزش آکادمیک دانشجویان و مجهزکردن آنان به دانشی است که تجربه عملی‌شان را تکمیل می‌کند.
آیا برنامه آموزش دوگانه به زبان انگلیسی نیز وجود دارد؟
در آلمان، تعداد کمی برنامه آموزش دوگانه به زبان انگلیسی وجود دارد. برای اینکه از این گزینه‌ها اطلاع پیدا کنید، باید وقت بیشتری برای جستجو صرف کنید. این برنامه‌های بین‌المللی غالبا شامل اقامت در خارج از کشور و ترم‌های میهمان در خارج از کشور هستند.
بزرگترین موسسه آموزش عالی برای آموزش دوگانه در آلمان، دانشگاه دولتی بادن وورتمبرگ است که در مقطع کارشناسی بیش از 120 برنامه و در مقطع ارشد نزدیک 30 برنامه ارائه می کنند.
روش اپلای برای دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان چگونه است؟
اپلای در دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان، به این معناست که باید برای دو جایگاه امتیاز کسب کنید: از یک سو، باید وارد یک موسسه آموزش عالی شوید. از سوی دیگر، باید توسط یک کارفرما استخدام شوید. البته این بدان معنا نیست که باید دو درخواست ارسال کنید. در بعضی از برنامه‌ها، به‌طور خودکار دارای یک جایگاه در موسسه آموزش عالی می‌شوید، ولی در وبسایت مربوط به برنامه آموزش دوگانه، نکاتی در مورد پیداکردن یک شرکت برای اپلای ارائه شده است.
فرآیند اپلای غالبا دارای ارتباط داخلی است. نوع ارتباط بین دو بخش، به دوره‌ای که برای آن اپلای می‌کنید بستگی دارد. بنابراین، خیلی مهم است که وبسایت دوره را به دقت بررسی کنید و سوال‌های خود را از موسسه آموش عالی و/یا کارفرمای بالقوه خود بپرسید. از آنجایی که پروسه اپلای برای دانشجویان بین‌المللی کمی پیچیده است، پرسیدن برخی سوال‌ها معمولا رایج و متداول است.
مثلا، زبان آموزش، ترجمه‌ها و مدارک تاییدشده و رسمی، معتبربودن مدارک در آلمان و غیره، برخی از نکاتی است که باید به آنها توجه ویژه داشته باشید.
همچنین به خاطر داشته باشید که برای اپلای در شرکت‌ها لازم است که نامه‌های توضیحی (کاور لتر) شخصی خود را ارسال کنید و ممکن است مستلزم گذراندن مراحل پذیرش خاصی ، شامل مصاحبه کاری یا آزمون‌های ارزیابی باشید. اگر برای شرکتهای متعددی اپلای کرده باشید، پروسه اپلای نیازمند هماهنگی و برنامه‌ریزی است.
چه گزینه‌های دیگری برای ترکیب آموزش و کار در آلمان وجود دارد؟
اگر به دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان علاقمند هستید ولی نمی‌دانید که آیا بهترین و مناسب‌ترین گزینه برای شما هستند یا خیر، باید بدانید که به‌جز دانشگاه‌های آموزش دوگانه در آلمان، گزینه‌های دیگری نیز برای ترکیب آموزش تئوری و عملی در دانشگاه‌های آلمان وجود دارد. دلیل دیگری که به دانشجویان بین‌المللی توصیه می‌شود سایر گزینه‌های کار و تحصیل همزمان را نیز در نظر بگیرند، این است که فرآیند اپلای برای برنامه‌های آموزش دوگانه از خارج از کشور آلمان کار پیچیده‌ای است.
- دانشگاه‌های علمی کاربردی
دانشگاه‌های علمی کاربردی در کشور آلمان، محیط آموزشی بی‌نظیری برای افرادی فراهم می‌کنند که به دنبال ترکیب آموزش‌های تئوری و عملی هستند. برنامه‌های آموزشی در دانشگاه‌های علمی کاربردی شامل یک فاز عملی است که به‌صورت کارآموزی و همکاری با شرکت‌ها است. به طوری که می‌توانید مطمئن باشید که شبکه حرفه‌ای و شغلی خوبی ایجاد می‌کنید و تجربه کاری خوبی به دست می‌آورید. - برنامه‌های تحصیل آنلاین
اگر در حال حاضر مشغول به کار هستید – در خارج از کشور یا در آلمان – و به دنبال ارتقاء آن با مدرک آکادمیک از آلمان هستید، برنامه‌های آموزش آنلاین گزینه جذابی برای شما هستند. این دوره‌ها با برنامه‌های آموزش دوگانه تفاوت دارند، زیرا همکاری بین کارفرما و موسسه آموزشی نقشی در برنامه‌های آموزش آنلاین ایفا نمی‌کند. - کارآموزی یا شغل جانبی
حتی اگر در یک برنامه آموزشی معمولی در دانشگاه‌های آلمان مشغول به تحصیل هستید، می‌توانید به‌طور مستقل در یک دوره کارآموزی شرکت کنید یا یک شغل جانبی در کنار تحصیل داشته باشید. به‌ویژه، قراردادهایی به عنوان یک دانشجوی شاغل (Werkstudent) بسیار محبوب و پرطرفدار هستند، زیرا به شما اجازه می‌دهند در یک زمینه مرتبط با موضوع تحصیلی‌تان مشغول به کار شوید. به خاطر داشته باشید که با ویزای دانشجویی، می‌توانید در مجموع فقط تا 120 روز در سال کار کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد دوره‌های آموزش دوگانه در آلمان، با کارشناسان خبره و باتجربه ما در موسسه مهاجرتی سامان استادی در تماس باشید.
کدام انواع موسسات آموزش عالی در آلمان، برنامه آموزش دوگانه ارائه می‌دهند؟
بر اساس اینکه در کدام ایالت کشور آلمان به دنبال گذراندن دوره آموزشی دوگانه باشید، موسسات ارائه‌دهنده اینگونه برنامه‌های آموزشی متفاوت هستند. در بعضی از ایالت‌های آلمان، آکادمی‌های مختص آموزش دوگانه وجود دارد. این نوع از موسسه را می‌توان به عنوان یک نوع فرعی از دانشگاه‌های علمی کاربردی (UAS) در نظر گرفت.
در سایر ایالت‌ها، برنامه‌های آموزشی دوگانه در موسسات آموزش عالی دیگر؛ عمدتا در دانشگاه‌های علمی کاربردی و در برخی موارد در دانشگاه‌ها ارائه می‌شوند.
دانشگاه‌های علمی کاربردی
دانشگاه‌های علمی کاربردی (UAS)، عمدتا برنامه‌های آموزشی معمولی را در رشته‌های کاربردمحور ارائه می‌دهند. این دانشگاه‌ها (حتی در برنامه‌های آموزشی عادی) بر روی کاربرد عملی تاکید دارند و همکاری خوبی نیز با شرکت های ارائه دهنده دوره های عملی دارند. به همین دلیل، برنامه‌های آموزشی دوگانه در بیشتر دانشگاه‌های علمی کاربردی آلمان نیز ارائه می‌شود. در واقع، دانشگاه‌های علمی کاربردی بیش از 70 درصد از برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان را ارائه می‌دهند.
دانشگاه‌های علمی کاربردی ارائه‌دهنده دوره‌های آموزشی دوگانه در دو نوع خصوصی و دولتی وجود دارند. مثلا در ایالت باواریا، برنامه‌های آموزش دوگانه به طور اختصاصی در دانشگاه‌های علمی کاربردی ارائه می‌شوند. در پورتال‌های اطلاع‌رسانی این ایالت، بیش از 20 دانشگاه علمی کاربردی دولتی معرفی شده اند که برنامه‌های آموزش دوگانه را ارائه می‌دهند. در یک ایالت دیگر، 17 موسسه آموزش دوگانه، شامل دانشگاه‌های علمی کاربردی دولتی و خصوصی فعالیت می‌کنند.
در مورد برنامه‌های آموزش دوگانه آلمان، باید به یک نوع فرعی از دانشگاه علمی کاربردی نیز اشاره کرد: دانشگاه علمی کاربردی مدیریت دولتی (Verwaltungsfachhochschulen). این موسسات با هدف تربیت و آموزش آن دسته از کارکنان بخش دولتی فعالیت می‌کنند که در مدیریت عمومی و سازماندهی و حفاظت از زندگی اجتماعی نقش دارند.
بیشتر دوره‌های ارائه‌شده در این موسسه‌ها، در قالب دوره‌های آموزشی دوگانه هستند، مثلا کارشناسان بیمه یا کارکنان مرکز کاریابی.
مثلا در موسسه Hochschule für Polizei und Öffentliche Verwaltung NRW، در نوردراین وستفالیا، دانشجویان می‌توانند از میان برنامه‌های متنوع آموزش دوگانه، در حوزه خدمات اداری شهری، انتخاب کنند. توجه داشته باشید که ممکن است در موسسات آموزش عالی مدیریت دولتی، بر اساس شرایط شهروندی شما، محدودیت‌های ورودی وجود داشته باشند. شایان ذکر است که دوره‌های آموزشی در حوزه علوم اداری دولتی توسط سایر دانشگاه‌های آلمان نیز ارائه می‌شوند.
دانشگاه‌های آموزش مشارکتی
دانشگاه‌های آموزش مشارکتی (Duale Hochschulen) آن دسته از موسسات آموزش عالی هستند که به طور ویژه به برنامه‌های آموزشی دوگانه اختصاص یافته اند. حتی با اینکه گاهی واژه آلمانی Berufsakademie به دانشگاه آموزش مشارکتی ترجمه می‌شود، Duale Hochschule دارای معنی کاملا متفاوتی است: این دانشگاه‌ها، معادل موسسات آموزش عالی آلمان هستند.
در سال‌های اخیر، بعضی از موسسات Berufsakademien به موسسات Duale Hochschulen ارتقا یافته اند که تمرکز بیشتری بر روی استانداردهای علمی، قابلیت انجام پژوهش در این موسسات و توانایی ارائه مدرک آکادمیک معادل دارند. بنابراین، این موسسات برای دانشجویانی مناسبند که به دنبال ادامه تحصیل در مقطع ارشد، پس از فارغ‌التحصیلی از برنامه آموزش دوگانه هستند.
آلمان، سه دانشگاه از این نوع دارد که 14.5 درصد از برنامه‌های آموزش دوگانه در این کشور را برگزار می‌کنند. اولین و بزرگترین آنها، دانشگاه دولتی بادن وورتمبرگ (Duale Hochschule Baden-Württemberg) است که در سرتاسر این ایالت گسترده شده است.
همچنین موسسه Duale Hochschule Gera-Eisenach و موسسه خصوصی Duale Hochschule Schleswig-Holstein نیز به ارائه برنامه‌های آموزشی دوگانه در آلمان می‌پردازند.
آکادمی‌های فنی-حرفه‌ای (Berufsakademie)
Berufsakademien، که به آکادمی فنی-حرفه‌ای یا دانشگاه آموزش مشارکتی ترجمه می‌شود، نوع خاص و منحصربه‌فردی از موسسه آموزشی است که در ارائه برنامه‌های آموزش دوگانه تخصص دارند. دانشجویان این موسسات، برنامه‌های دوگانه training-integrated را دنبال می‌کنند، بدین معنا که نه تنها با یک مدرک دانشگاهی فارغ‌التحصیل می‌شوند، بلکه در یک حرفه رسمی، آموزش فنی-حرفه‌ای دریافت می‌کنند. همکاری بین آکادمی‌های فنی-حرفه‌ای و شرکت‌ها در کشور آلمان بسیار بالاست.
اغلب، سرپرست‌های شما در آکادمی، به‌طور مستقیم با شرکت صحبت می‌کنند و هماهنگی‌های لازم را انجام می‌دهند.
در مورد مدرک آکادمیکی که دانشجویان در یک Berufsakademie به دست می‌آورد، باید به نکاتی توجه کنید. در سایر موسسات آموزش عالی، دانشجویان یک مدرک آکادمیک، مثلا مدرک کارشناسی دریافت می‌کنند. مدرکی که دانشجویان در موسسات Berufsakademie دریافت می‌کنند نیز کارشناسی نام دارد، ولی یک مدرک آکادمیک نیست. بلکه یک مدرک دولتی (staatlicher anerkannter Abschluss) نامیده می‌شود که با مدارک آکادمیک تفاوت دارند، حتی اگر مدرک آکادمیک نیز توسط دولت تایید شده باشد.
در عمل، این تفاوت‌ها زمانی دارای اهمیت می‌شوند که بخواهید در مقطع کارشناسی ارشد به ادامه تحصیل بپردازید. با یک مدرک کارشناسی تاییدشده دولتی، یعنی مدرکی که در یک Berufsakademie به دست می‌آورید، برای پذیرش در مقطع کارشناسی ارشد، موسسه مربوطه در مورد کافی‌بودن این مدرک تصمیم‌گیری می‌کند. اما مدرک کارشناسی آکادمیک، یعنی مدرکی که در موسسات آموزش عالی آلمان صادر می‌شود، برای ورود به مقطع کارشناسی ارشد در تمام دانشگاه های آلمان کافی و معتبر است.
به عبارت ساده‌تر، اگر تصمیم دارید پس از فارغ‌التحصیلی از برنامه‌های کارشناسی دوگانه، در مقطع ارشد به ادامه تحصیل بپردازید، به موسسه Berufsakademie نروید.
در سال 2019، آکادمی‌های فنی حرفه‌ای آلمان، حدودا 9 درصد برنامه‌های آموزشی دوگانه این کشور را ارائه می‌دادند که عمدتا در موسسات خصوصی بود. Berufsakademie در هر یک از 16 ایالت کشور آلمان، ممکن است کمی متفاوت باشد یا اصلا وجود نداشته باشد.
دانشگاه‌ها
دانشگاه‌ها (در اینجا به نوع خاصی از موسسات آموزش عالی در آلمان اشاره داریم)، معمولا به جز در موارد استثنا، برنامه‌های آموزش دوگانه ارائه نمی‌دهند. مثلا ایالت راینلاند-فالتس را در نظر بگیرید. در این ایالت، برنامه‌های آموزش دوگانه عموما توسط یک سازمان تحت عنوان Rhineland-Palatinate University of Cooperative State University اداره می‌شود ولی در دانشگاه‌های علمی کاربردی و دانشگاه‌های معمولی ارائه می‌گردد. در مجموع، دانشگاه‌های آلمان تنها 3 درصد برنامه‌های آموزش دوگانه در آلمان را ارائه می‌دهند.
چگونه دانشگاه‌های رایگان آموزش دوگانه در آلمان پیدا کنم؟
در مورد تحصیل رایگان در برنامه‌های آموزش دوگانه، مهم است که به تفاوت بین موسسات آموزش عالی دولتی و خصوصی توجه داشته باشید. دانشگاه‌های خصوصی، عمدتا هزینه‌های خود را از طریق دریافت شهریه مدیریت می‌کنند. بنابراین، در هنگام اپلای در یک دانشگاه خصوصی، با احتمال بسیار بالایی باید شهریه تحصیل را نیز مد نظر قرار دهید. دانشگاه‌های دولتی آلمان، غالبا رایگان و بدون شهریه هستند.
بنابراین، اگر به دنبال تحصیل رایگان در برنامه‌های آموزش دوگانه هستید، بهتر است آکادمی‌های فنی-حرفه‌ای دولتی، دانشگاه‌های آموزش مشارکتی دولتی یا دانشگاه‌های علمی کاربردی دولتی را بررسی کنید. با این حال، توجه داشته باشید که حتی دانشگاه‌های دولتی نیز ممکن است برای برنامه‌های آموزش دوگانه شهریه در نظر بگیرند. برای دوره‌های ارائه‌شده در موسسات ایالت بادن وورتمبرگ، دانشجویان خارج از اتحادیه اروپا، باید در هر ترم مبلغی معادل 1.500 یورو شهریه پرداخت کنند.
در مورد برنامه آموزش دوگانه، به یک نکته مهم دیگر نیز باید توجه کرد. از آنجایی‌که در این برنامه‌های آموزشی مشغول به کار می‌شوید، بنابراین حقوق دریافت می‌کنید و گاهی، شرکت‌ها بخشی از هزینه‌های شما را نیز پرداخت می‌کنند. مثلا، دوره‌های آموزش دوگانه در دانشگاه علمی کاربردی خصوصی Hamburg School of Business Administration، دارای شهریه ماهانه هستند. با این حال، در بعضی ایالت‌های آلمان، شرکت‌ها عمدتا شهریه دانشجویان را تقبل می‌کنند.
به طور خلاصه، پیداکردن برنامه آموزش دوگانه چندان دور از ذهن نیست. این برنامه‌های روش خوبی برای مدیریت هزینه‌ها هستند و توانایی قبول یک موقعیت کاری، حتی در شرکتی که شهریه را پوشش نمی‌دهد، را در اختیار دانشجو قرار می‌دهد. با این حال، در نظر گرفتن دوره‌هایی که دارای شهریه هستند نیز ارزشمند است. اگر دوره آموزش دوگانه دلخواه خود را پیدا کردید ولی در مورد شهریه نگرانی دارید، می‌توانید با دانشگاه یا مسئول هماهنگی دوره خود در ارتباط باشید.
این افراد می‌توانند در مورد روش‌های حل این مشکل و حتی پیداکردن شرکتی که شهریه تحصیل دانشجو را تقبل می‌کند، به شما مشاوره و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهند.
آیا در آلمان دانشگاهی با دوره‌های آموزش دوگانه به زبان انگلیسی وجود دارد؟
در ابتدا باید بگوییم که هیچ دانشگاهی در آلمان نیست که برنامه آموزش دوگانه را به طور اختصاصی به زبان انگلیسی ارائه دهد. حتی اگر به دنبال برنامه‌های دوگانه به زبان انگلیسی باشید، متوجه می‌شوید که گزینه‌های انگلیسی‌زبان نسبت به برنامه‌های عادی بسیار کمتر هستند. حتی اگر یک برنامه به زبان انگلیسی پیدا کنید، باز هم باید توانایی انجام بخش عملی برنامه به زبان آلمانی را داشته باشید. به‌طور کلی، اگر بتوانید به زبان آلمانی صحبت کنید، شانس شما در بازار کار آلمان افزایش پیدا می‌کند.
ولی خبر خوب اینکه: مانند هر بخش دیگری از سیستم آموزش عالی آلمان، برنامه‌های آموزش دوگانه با سرعت زیادی در حال بین‌المللی‌شدن هستند. موسسات آموزش عالی ارائه‌دهنده آموزش دوگانه، در حال ارائه پیشنهادات و راهکارهای بین‌المللی زیادی هستند. مثلا دانشگاه آموزش مشارکتی بادن وورتمبرگ را در نظر بگیرید. در این دانشگاه، برنامه‌های آموزشی به زبان انگلیسی وجود دارد و شانس موقعیت گذراندن بخشی از فاز عملی دوره در خارج از آلمان و سایر کشورهای اروپایی است.
چگونه می‌توانم یک موقعیت کار برای بخش عملی آموزش دوگانه خود پیدا کنم؟
در آلمان، دوره‌های آموزش دوگانه گوناگونی وجود دارد و روش ادغام بخش تجربه عملی در برنامه‌های آموزشی مختلف، متفاوت است. در دوره‌های practice-integrated، به طور دائم برای یک شرکت کار می‌کنید، یا در دوره‌های کارآموزی در شرکتهای مختلف شرکت می‌کنید. در دوره‌های training-integrated، نه تنها بخش آکادمیک دوره را به پایان می‌رسانید، بلکه آموزش فنی-حرفه‌ای نیز دریافت می‌کنید.
متناسب با نوع برنامه آموزش دوگانه انتخابی شما و بر اساس دوره یا برنامه به‌طور خاص، زمان و نحوه اپلای برای یک شرکت جهت گذراندن بخش عملی دوره متفاوت است. بنابراین، بهتر است همه این حالت‌ها را به صورت موردی بررسی کنید.
معمولا، موسسات ارائه‌دهنده آموزش دوگانه، اطلاعات کافی در مورد شرکتهای همکار که باید به آنها درخواست دهید، را ارائه می‌دهند. روش دیگر، استفاده از دیتابیس‌هایی است که موقعیت‌های شغلی در شرکتهای همکاری‌کننده با دانشگاه‌ها در برنامه آموزش دوگانه را ارائه می‌دهند.
0 دیدگاه برای این مطلب ثبت شده است