سیستم آموزشی آلمان

3 بهمن 1402

2 دیدگاه

سیستم آموزشی کشور آلمان چگونه است؟

در آلمان وزارت فدرال آموزش و تحقیقات (Bundesministerium für Bildung und Forschung – BMBF) مسئول اصلی سیستم آموزشی این کشور است. با این حال، هر ایالت فدرال، وزارت آموزش خود را دارد که برنامه آموزشی و استانداردهای خود را تنظیم می‌کند. سیستم آموزشی آلمان از چهار سطح تشکیل شده که عبارتند از آموزش مقدماتی، ابتدایی، متوسطه و تحصیلات عالی (دانشگاهی). آموزش اجباری در آلمان، مربوط به سطوح ابتدایی و دوره اول متوسطه (دانش‌آموزان سنین 6 تا 15 سال) می‌شود. پس از این دوره، دانش‌آموزانی که امکان تحصیل در دوره دوم متوسطه یا مدارس فنی و حرفه‌ای را ندارند، باید یک دوره سه ساله آموزشی را به صورت پاره وقت سپری کنند. در این مقاله به تشریح این نام آموزشی چندلایه و پیشرفته خواهیم پرداخت.

آنچه در این مقاله می خوانیم

ساختار آموزشی کشور آلمان

ساختار آموزشی کشور آلمان به 4 سطح گوناگون تقسیم‌بندی می‌شود که عبارتند از:

آموزش پیش‌دبستانی،
آموزش مقطع ابتدایی،
آموزش مقطع متوسطه (دبیرستان)،
آموزش عالی (دانشگاهی)،

سیستم آموزشی مدارس آلمان

سیستم آموزشی سنتی آلمان

آموزش پیش‌دبستانی:

آموزش مقدماتی (پیش‌دبستانی) در سیستم آموزشی آلمان، جزو مراحل اختیاری است ولی به شدت مورد استقبال خانواده‌های قرار دارد وشامل آموزش به کودکان تا حداکثر شش سال می‌شود. آموزش این مقطع معمولا توسط بخش خصوصی و در مراکزی مانند مهد کودک (Kinderkrippen)، مراکز تربیت کودک، کودکستان و مراکز مراقبت روزانه، ارائه می‌شود. هدف از آموزش‌های این مقطع، پرورش استقلال و رشد کودکان است و آموزش‌هایی متناسب با سن و ارزش‌های کودکان در این سن، ارائه می‌شود.

مراکزی که آموزش‌های این مقطع را ارائه می‌کنند باید مربیان آموزش دیده به تعداد مناسب (بسته به تعداد کودکان)، امکانات کافی، استانداردهای بهداشتی بالا و برنامه‌های آموزشی مناسب گروه سنی این کودکان داشته باشند. فعالیت این مراکز تحت کنترل و نظارت اداره رفاه جوانان هر استان (Landesjugendämter) انجام می‌شود.

مقطع ابتدایی یا Grundschule:

تحصیل در مقطع ابتدایی در سیستم آموزشی آلمان اجباری است و کودکان در سن شش سالگی وارد مدرسه ابتدایی می‌شوند که 4 پایه تحصیلی دارد. در ایالت‌های برلین و بِرَندنبورگ، مقطع ابتدایی پایه اول تا ششم را شامل می‌شود. دو سیستم آموزشی در مدارس ابتدایی آلمان وجود دارد که عبارتند از سیستم مدارس پنج روز در هفته با 188 روز آموزشی در سال و سیستم مدارس شش روز در هفته با 208 روز آموزشی در سال. در مقطع ابتدایی سیستم آموزشی آلمان، ساعات آموزشی به زمان‌های 45 دقیقه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود و در هر روز حداکثر شش زمان 45 دقیقه‌ای آموزشی وجود دارد.
پس از پایان مقطع ابتدایی، فقط در ایالت‌های Lander Baden-Württemberg و Rheinland-Pfalz برای دانش‌آموزان گواهینامه پایان تحصیلات دوره ابتدایی صادر می‌شود. با پایان تحصیل دانش‌آموزان در مدرسه ابتدایی آلمان، خانواده و آموزگاران دانش‌آموز، با توجه به عملکرد تحصیلی او در مدرسه، در مورد نوع مدرسه متوسطه‌ای که باید در آن تحصیل کند، تصمیم‌گیری می‌کنند.
مقطع متوسطه یا Weiterführende Schulen:

مقطع متوسطه در آلمان، پس از مقطع ابتدایی شروع می‌شود و به دو سطح متوسطه اول و متوسطه دوم تقسیم‌بندی می‌شود. در مقطع آموزشی متوسطه اول، دانش‌آموزان 10 تا 12 سال (در پایه‌های تحصیلی 5 تا 7 بسته به ایالت) تحصیل خود را آغاز می‌کنند و در زمان اتمام این مقطع معمولا در سنین 15-16 سال بوده و پایه تحصیلی نهم/دهم را به اتمام رسانده‌اند. دروس این مقطع تحصیلی، ساختاری عمومی دارند و به منظور آماده‌سازی دانش‌آموز برای سطح بعدی آموزش متوسطه طراحی شده‌اند.

آموزش متوسطه دوم برای دانش‌آموزان 15-16 ساله تا 18 ساله ارائه می شود که دوره متوسطه اول را با موفقیت به پایان رسانده اند. هدف از ورود به این مقطع، کسب آمادگی لازم جهت قبولی در دانشگاه یا کسب مهارت‌های فنی و حرفه‌ای لازم برای ورود به بازار کار یا ادامه تحصیل در دانشگاه‌های علمی-کاربردی است.

سیستم آموزش در مدارس متوسطه آلمان، سه مسیر اصلی (در برخی ایالت‌ها، چهار مسیر اصلی) را پیش روی دانش‌آموزان قرار می‌دهد که عبارتند از:

مدرسه متوسطه آکادمیک (Gymnasium): گیمنازیوم، یک نوع مدرسه در مقطع متوسطه در نظام آموزشی آلمان است که از سنین 10 یا 11 سالگی دانش‌آموز شروع شده و در 18 سالگی به اتمام می‌رسد و پایه‌های تحصیلی 5 تا 12 یا 13 را شامل می‌شود. تمرکز اصلی این نوع مدارس بر آموزش آکادمیک بوده و دانش‌آموزان را برای ورود به دانشگاه‌ها آماده می‌کنند.
مدرسه متوسطه فنی (Realschule): در این مدارس دانش‌آموزان در سنین 10 یا 11 سال (پایه 5) وارد مدرسه شده و تا 16 سال (پایه 10) به تحصیل ادامه می‌دهند. این نوع مدرسه ترکیبی متوازن از آموزش‌های آکادمیک و عملی را به دانش‌آموزان ارائه می‌دهد. پس از اتمام تحصیل، دانش‌آموزان مدرکی برای ادامه تحصیل در مراکز آموزشی فنی و حرفه‌ای دریافت می‌کنند.
مدرسه متوسطه عمومی (Hauptschule): در این مدارس معمولا دنش‌آموزان از 10 تا 15 سال (پایه‌های 5 تا 9) تحصیل می‌کنند. تمرکز اصلی این مدارس بر آموزش‌های عملی و فنی است. دانش‌آموزان پس از پایان تحصیلات خود، گواهینامه‌هایی را دریافت می‌کنند که با آن می‌توانند در مراکز فنی و حرفه‌ای به تحصیل بپردازند.
Gesamtshule: این نوع مدارس که در برخی ایالت‌های آلمان وجود دارند، دانش‌آموزان را از سنین 10یا 11 سال می‌پذیرند و پایه‌های 5 تا 10-12 را پوشش می‌دهند. این مدارس آموزش‌های جامعی که ترکیبی از دروس آکادمیک و آموزش‌های عملی است به دانش‌آموزان ارائه می‌دهند.

تحصیل در مدارس آلمان بر اساس سیستم آموزش سنتی، به زبان آلمانی است. سیستم آموزشی سنتی آلمان یا German Abitur در سراسر جهان دارای اعتبار بسیار بالایی است و به عنوان مدرک معادل سایر دیپلم‌های پایان دبیرستان شناخته می‌شود. این دیپلم به دارنده امکان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان و سایر کشورهای جهان را می‌دهد.

دانش‌آموزان در سیستم آموزشی German Abitur مدارس آلمان، باید 4 یا 5 درس، که شامل حداقل یکی از دروس حوزه علوم (Science)، یک درس از علوم انسانی/ اجتماعی و یک زبان خارجی یا هنر باشد، را انتخاب کنند. دیپلم German Abitur به دانش‌آموزانی تعلق می‌گیرد که دو سال آخر تحصیل (سال 12 و 13) را به پایان رسانده و نمره قبولی در آزمون پایانی را به کسب کرده اند.

دانش‌آموزان بین‌المللی برای تحصیل در سیستم آموزشی سنتی آلمان و دریافت دیپلم German Abitur، باید برای سه پایه پایانی دبیرستان (یازدهم تا سیزدهم) اپلای کنند و آغاز تحصیل از ابتدای سال 12 یا 13 در این سیستم آموزشی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این، سطح دانش زبان آلمانی متقاضیان برای تحصیل در این سیستم آموزشی در اکثر مدارس این کشور، باید در سطح B2 باشد. تعداد کمی از مدارس آلمان، سطح B1 را نیز برای ورود به مدرسه قابل قبول می‌دانند.

نمره‌دهی در سیستم آموزشی Abitur آلمان، به صورت عددی و بین 1 تا 6 است. نمره یک بالاترین و نمره 6 پایین‌ترین نمره است. دانش‌آموزان برای قبولی باید حداقل نمره 4 را کسب کنند.

سیستم‌های آموزشی بین‌المللی در مدارس آلمان

علاوه بر سیستم آموزشی سنتی یا German Abitur، دانش‌آموزان خارجی می‌توانند در مدارس خصوصی و بین‌المللی این کشور در سیستم‌های آموزشی دیگری نیز تحصیل کنند. بدین معنا که، اگر فرزندتان تمایلی به تحصیل به زبان آلمانی نداشته باشد، امکان تحصیل به زبان انگلیسی نیز در مدارس بین‌المللی آلمان فراهم است. مدارس بین‌المللی آلمان، عمدتا امکان تحصیل به زبان انگلیسی، آلمانی یا دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) را برای دانش‌آموزان خود فراهم می‌کنند. برای مثال، دو سیستم آموزشی بین‌المللی در مدارس آلمان عبارتند از سیستم آموزشی A-level، که تحصیل به زبان انگلیسی را برای دانش‌آموزان امکان‌پذیر می‌سازد؛ و سیستم آموزشی IB که در آن، دانش‌آموزان می‌توانند به زبان‌های انگلیسی، آلمانی یا انگلیسی-آلمانی تحصیل کنند.

سیستم آموزشی IB در مدارس آلمان

یکی از سیستم‌های آموزشی بسیار محبوب در مدارس خصوصی و بین‌المللی شبانه‌روزی آلمان، سیستم آموزشی IB است. IB یا International Baccalaureate، اولین بار حدود 50 سال پیش توسط سازمان IBO در شهر ژنو کشور سوئیس معرفی شد. این سازمان مسئولیت ارائه دستورا‌لعمل‌های آموزشی، نظارت بر عملکرد مدارس و برگزاری سراسری آزمون‌های سیستم آموزشی IB در سراسر جهان را بر عهده دارد. در حال حاضر بیش از 5,000 مدرسه IB یا IB World School در کشورهای مختلف جهان فعالیت می‌کنند.

اولین مدرسه IB در آلمان، در سال 1971 آغاز به کار کرد. در حال حاضر، 80 مدرسه در ایالت‌های مختلف کشور آلمان مشغول فعالیت و ارائه خدمات آموزشی در بهترین کیفیت و مطابق با بالاترین استانداردها هستند. در 76 مدرسه IB آلمان، برنامه آموزشی IB Diploma برای دانش‌آموزان دو سال پایانی دبیرستان ارائه می‌شود. علاوه بر این، 27 مدرسه در آلمان، برنامه آموزشی سال‌های ابتدایی یا PYP و 16 مدرسه برنامه آموزشی سال‌های میانی یا MYP را در اختیار دانش‌آموزان خود قرار می‌دهند. همچنین، 5 مدرسه نیز برنامه آموزش شغلی Career-related Program یا CP را به دانش‌آموزان خود ارائه می‌دهند.

آموزش در مدارس IB کشور آلمان، به دو زبان انگلیسی یا آلمانی ارائه می‌شود. همچنین امکان تحصیل بر اساس یک سیستم آموزشی دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) نیز در این مدارس فراهم است. در سیستم آموزشی IB، دانش‌آموزان باید از پایه 11 وارد مدرسه شوند و تحصیل در تک‌پایه دوازدهم در این مدارس امکان‌پذیر نیست. بدین معنا که دانش‌آموزان ایرانی پس از گذراندن پایه یازدهم در مدارس ایران، نمی‌توانند برای پایه 12 سیستم آموزشی IB مدارس آلمان اپلای کنند. در اینصورت، لازم است تا پایه 11 مجددا در مدارس آلمان گذرانده شود.

سیستم آموزشی A-level و GCSE در مدارس آلمان

یکی دیگر از سیستم‌های آموزشی بین‌المللی که در مدارس خصوصی و بین‌المللی آلمان در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد، سیستم آموزشی سنتی مدارس انگلستان است. سیستم آموزشی ملی بریتانیا، شامل دو دوره آموزشی GCSE در سال‌های 10 و 11 و دوره آموزشی A-level در سال‌های 12 و 13 دبیرستان می‌شود.

دوره آموزشی GCSE مخصوص دانش‌آموزان 14 تا 16 ساله است که دو سال آموزشی پیش از ورود به دوره آموزشی A-level یا IB را می‌گذرانند. دانش‌آموزان در سال 10 تحصیل، موضوعات درسی دلخواه خود را برای تحصیل در دوره آموزشی GCSE و پس از آن، در A-level انتخاب می‌کنند.

دانش‌آموزان خارجی متقاضی اخذ دیپلم در سیستم آموزشی بریتانیایی در مدارس آلمان، باید برای دریافت پذیرش از مدارس آلمان باید برای دو سال پایانی اپلای کنند. بدین معنا که در دوره آموزشی A-level نیز مانند سیستم آموزشی IB، امکان دریافت پذیرش در تک‌پایه پایانی دوره دبیرستان وجود ندارد. بنابراین، پذیرش برای دو سال پایانی 12 و 13 صادر می‌شود و متقاضی برای دریافت دیپلم A-level، باید هر دو سال 12 و 13 را در یک مدرسه بگذراند.

زبان تحصیل در مدارس آلمان

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، زبان اصلی آموزش در مدارس دولتی آلمان، آلمانی است. مدارس دولتی این کشور در مقاطع گوناگون باید آموزش‌های خود را به زبان آلمانی ارائه دهند. بنابراین، خانواده‌هایی که تمایل داشته باشند فرزندان‌شان به زبان انگلیسی تحصیل کنند، باید مدارس بین‌المللی آلمان را برای فرزندانشان انتخاب کنند.

زبان آموزش در سیستم آموزشی سنتی آلمان (German Abitur) آلمانی است. بدین معنا که دانش‌آموزان آلمانی و خارجی که قصد تحصیل بر اساس سیستم آموزشی سنتی آلمان را دارند، در مدارس دولتی یا بین‌المللی این کشور باید به زبان آلمانی تحصیل کنند. دانش‌آموزان خارجی برای تحصیل به زبان آلمانی در مدارس آلمان، باید سطح زبان B2 را داشته باشند (البته تعداد اندکی از مدارس، سطح زبان B1 را نیز می‌پذیرند).

در مدارس ابتدایی کشور آلمان، معمولا زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی از سن 6 سالگی آموزش داده می‌شود. رایج‌ترین رویکرد آموزش زبان انگلیسی به کودکان در مدارس آلمان، آغاز تدریس اصول اولیه گرامر و واژگان از پایه اول است. در پایه‌های بالاتر، تاکید بیشتری بر تقویت مهارت‌های ارتباطی به زبان انگلیسی قرار می‌گیرد. اغلب مدارس ابتدایی آلمان، ترکیبی از کتاب‌های درسی و سایر موارد آموزشی مانند کاست‌های صوتی و تصویری را برای آموزش زبان انگلیسی استفاده می‌کنند. میزان زمان اختصاص‌یافته به آموزش زبان انگلیسی در مدارس مختلف آلمان متفاوت است، ولی عمدتا بین 2 تا 3 ساعت در هفته متغیر است.

دانش‌آموزان در مدارس آلمان یادگیری زبان‌های خارجی را در مقاطع بعدی نیز ادامه می‌دهند. بین پایه‌های 5 تا 12، دانش‌آموزان در برنامه آموزشی خود در یک دوره 5 ساله، به یادگیری یک زبان خارجی اجباری (انگلیسی یا فرانسوی) می‌پردازند. در مقطع بعدی و با پیشرفته‌ترشدن سطح آموزش‌ها در دبیرستان، دانش‌آموزان موظف به یادگیری دو زبان خارجی هستند.

در مدارس بین‌المللی آلمان، زبان اصلی آموزش انگلیسی است و دانش‌آموزان می‌توانند صرف نظر از زبان مادری خود، به زبان انگلیسی تحصیل کنند و مهارت‌های خود در این زبان بین‌المللی را ارتقا بخشند. همانطور که در بخش سیستم‌های آموزشی ذکر کردیم، مدارس بین‌المللی آلمان بر اساس سیستم آموزشی، می‌توانند امکان تحصیل به زبان انگلیسی یا دوزبانه انگلیسی-آلمانی را در اختیار دانش‌آموزان خود قرار می‌دهند. مثلا، تحصیل در مدارس بین‌المللی آلمان بر اساس سیستم آموزشی بین‌المللی IB، به دو صورت انگلیسی یا دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) امکان‌پذیر است و دانش‌آموزان بر اساس علاقه‌مندی و اولویت‌های خود می‌توانند به زبان انگلیسی یا در یک سیستم آموزشی دوزبانه به تحصیل بپردازند.

کتاب‌های درسی مدارس آلمان

در آلمان مسئولیت تصمیم‌گیری در خصوص سیستم و برنامه آموزشی بر عهده ایالت‌های فدرال این کشور است. کتاب‌های درسی مدارس و مواردی که در مقاطع مختلف تحصیلی باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود، بر اساس رویکردها و استانداردهای آموزشی در هر ایالت تدوین می‌شود. در حقیقت هر یک از 16 ایالت آلمان، مسئول تصمیم‌گیری در خصوص سیستم و برنامه آموزشی، مواردی که باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود و آنچه که به تحصیل در مدارس مربوط می‌شود، هستند.

با انتشار هر کتاب جدید، سازمان‌های مربوطه در مورد مناسب بودن آن کتاب برای آموزش، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند تا مشخص شود کتاب دارای اطلاعات لازم برای آموزش کودکان و نوجوانان و متناسب با گروه سنی آنها هست یا خیر. اگر کتابی مناسب تشخیص داده شود و تاییدیه مقامات ایالتی را دریافت کند، در فهرست کتاب‌های درسی مجاز برای مدارس قرار می‌گیرد. برای نمونه، در ادامه به اسامی تعدادی از کتاب‌های درسی که در برخی از ایالت‌های آلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره می‌شود:

کتاب‌های درسی مدارس آلمان در ایالت‌های مختلف
Terra Geographie Einführungsphase	کتاب درس جغرافیا در مدارس ایالت نوردراین وستفالن
Natura Biologie Einführungsphase	کتاب درس زیست‌شناسی در مدارس ایالت نوردراین وستفالن
Geschichte und Geschehen	کتاب درس تاریخ در مدارس ایالت برلین
Lambacher Schweizer Mathematik	کتاب درس ریاضی در مدارس ایالت برلین
Elemente Chemie Mittelstufe	کتاب درس شیمی در مدارس ایالت برلین
Impulse Physik Oberstufe	کتاب درس فیزیک دبیرستان‌های هامبورگ
Elemente Chemie Mittelstufe	کتاب درس شیمی دبیرستان‌های هامبورگ
Natura Biologie	کتاب درس زیست‌شناسی در دبیرستان‌های ایالت برمن
PRISMA Naturwissenschaften	کتاب درس علوم طبیعی در مدارس ایالت برندنبورگ
starkeSeiten Informatik	کتاب درس انفورماتیک در ایالت برندنبورگ

لازم به ذکر است در اغلب مدارس دولتی آلمان، کتاب‌های درسی عمدتا بدون دریافت هزینه به دانش‌آموزان ارائه می‌شود. به عبارت دیگر، کتاب‌ها تحت مالکیت مدارس هستند و در ابتدای سال تحصیلی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. بعد از پایان سال تحصیلی، کتاب‌ها جمع‌آوری و به کتابخانه مدرسه بازگردانده می‌شوند.

در مدارس خصوصی و بین‌المللی آلمان که سیستم‌های آموزشی مانند IB یا سیستم ملی کشور انگلستان (GCSE/A-Level) را ارائه می‌کنند، از کتاب‌های درسی این سیستم‌های آموزشی استفاده می‌شود. به عنوان مثال در سیستم آموزشی IB، سازمان جهانی IB، مسئول اصلی سیاستگذاری و تعیین استانداردهای آموزشی و همچنین تهیه و تدوین کتب آموزشی است.

اعتبار مدارک مدارس آلمان

پایان موفقیت‌آمیز تحصیل در دبیرستان‌های آلمان، دستاورد بسیار بزرگی به شمار می‌آید! در واقع، فارغ‌التحصیلی از مدارس این کشور، نشان‌دهنده پشتکار و تلاش دانش‌آموز در سیستم آموزشی چالشی و سختگیرانه مدارس آلمان است. دبیرستان‌های آلمان، آزمون‌های پایانی و مدارک تحصیلی متفاوتی به فارغ‌التحصیلان خود می‌دهند. در مدارس Gymnasium آلمان، دانش‌آموزان پس از پایان تحصیل موفق به دریافت دیپلم Abitur می‌شوند. داشتن این مدرک برای ورود به دانشگاه‌های آلمان ضروری است. آزمون‌های پایانی Abitur سطح دانش و معلومات دانش‌آموزان، پیرامون موضوعات درسی که در طول دو سال گذشته و قبل از آن آموخته اند را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

در مدارس بین‌المللی آلمان، مدرک‌ها و دیپلم‌های بین‌المللی بسیار معتبری به دانش‌آموزان ارائه می‌شود. فرزندتان، صرف نظر از آنکه در یک مدرسه بریتانیایی و بر اساس سیستم‌های آموزشی GCSE و A-level تحصیل کرده باشد، یا در یک مدرسه مطابق با سیستم آموزشی IB، می‌توانند به راحتی از بهترین و برترین دانشگاه‌های جهان پذیرش دریافت کنند. همه مدارس آلمان، مطابق با قانون باید استانداردهای آموزشی یکسانی را رعایت کنند و بر اساس دستورالعمل‌های قانونی تبیین‌شده، سطح قابل قبولی از آموزش را به دانش‌آموزان خود ارائه دهند. در آلمان، سازمان‌های ملی و بین‌المللی متعددی بر روی عملکرد و نحوه ارائه خدمات آموزشی در انواع گوناگون مدارس این کشور نظارت می‌کنند. این سازمان‌ها، به صورت منظم و از جنبه‌های گوناگون، کیفیت آموزش، امکانات آموزشی و غیر آموزشی، وضعیت رفاه دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه و بسیاری موارد دیگر را بررسی می‌کنند. سیستم امتیازدهی یا اعطای اعتبار این سازمان‌های ارزیابی‌کننده، معیار خوبی برای سنجش کیفیت و اعتبار مدارس و انتخاب گزینه مناسب به شمار می‌آیند.

در انتهای این مقاله، فهرستی از سازمان‌های ارزیاب و اعتبارسنج مدارس در کشور آلمان را ارائه می‌دهیم:

– Middle States Association’s Commissions on Elementary and Secondary Schools – MSA CESS

– The Educational Collaborative for International Schools – ECIS

– New England Association of Schools and Colleges – NEASC

– Association of German International Schools – AGIS

– Council of British International Schools – COBIS

– International Baccalaureate Organization – IBO

– Verband Deutscher Privatschulverbände – VDP

– Handwerkskammer Potsdam – HWK Potsdam

– Council of International Schools – CIS

– Principals’ Training Center – PTC

– Pearson Education

سیستم آموزشی دانشگاه‌های آلمان

در آلمان بیش از 400 موسسه آموزش عالی معتبر وجود دارند که بیش از 20000 رشته تحصیلی را به دانشجویان ارائه می‌دهند. در نظام آموزش عالی این کشور صنعتی، پنج نوع موسسه آموزشی وجود دارد که در ادامه هر یک را به اختصار توضیح خواهیم داد. درک درست تفاوت‌های این موسسات آموزش عالی، به شما کمک می‌کند تا بسته به شرایط و هدف خود از تحصیل در آلمان، بتوانید موسسه آموزشی و رشته تحصیلی مناسب را انتخاب کنید. انواع دانشگاه‌های آلمان عبارتند از:

- دانشگاه (Universities)
  دانشگاه‌ها عمدتاً با رویکردی تحقیق-محور به آموزش دانش نظری و تئوری به دانشجویان می‌پردازند. این دانشگاه‌ها، با تأکید بسیار بر آموزش‌های آکادمیک، رشته‌های تحصیلی بسیار متنوعی را پوشش می‌دهند. برخی از دانشگاه‌ها در زمینه‌های خاصی تخصص دارند و خود را به عنوان مثال، دانشگاه‌های فناوری (TU) یا دانشگاه‌های تربیت معلم (PH) می‌نامند. دانشگاه‌ها، تمام مقاطع تحصیلی از کارشناسی تا دکتری را دارند، در حالیکه این موضوع در دانشگاه‌های علمی کاربردی (FH) امکان‌پذیر نیست.
- دانشگاه علمی کاربردی (Fachhochschule)
  رشته‌های تحصیلی و آموزش در دانشگاه‌های علمی-کاربردی، بیشتر عملی و تمرین-محور هستند. در این دانشگاه‌ها به جای تاکید بر آموزش تئوری، بیشتر بر آموزش‌های فنی و کاربردی تمرکز می‌شود. رشته‌های تحصیلی برای برآورده کردن نیاز واقعی بازار کار و صنایع طراحی شده‌اند. این دانشگاه‌ها، عمدتا مقاطع کارشناسی کارشناسی ارشد را ارائه می‌دهند و تعداد بسیار کمی نیز مقطع دکتری را نیز دارند. رشته‌های تحصیلی نظیر فناوری، کسب‌وکار، خدمات اجتماعی یا رسانه‌ها در این دانشگاه‌ها ارائه می‌شوند. در برخی از این رشته‌ها، انجام کارآموزی یا پروژه‌های صنعتی در شرکت‌های آلمانی الزامی است. این کارآموزی‌ها یا پروژه‌های صنعتی بسته به رشته تحصیلی، می‌تواند از یک ترم تا چند ترم طول بکشد.
- دانشگاه‌های هنر، فیلم و موسیقی (Universities of Arts, Film and Music)
  شما می‌توانید در این دانشگاه‌ها و موسسات آموزشی، در رشته‌های خلاقانه‌ای مانند موسیقی، معماری، هنرهای زیبا، بازیگری، طراحی صنعتی و مد به تحصیل بپردازید. کارگردان‌ها، فیلمبردارها و عکاس‌های حرفه‌ای، فیلمنامه‌نویسان و دیگر متخصصین مرتبط با فیلم و رسانه در این دانشگاه‌ها، آموزش‌های به روزی را به دانشجویان ارائه می‌دهند. برخی از این موسسات آموزشی، برای احراز توانای دانشجویان، آزمون ورودی دارند. با این حال، این دانشگاه‌ها برای افراد مستعد در این زمینه‌ها، استثناءهایی نیز قائل می‌شوند. بیشتر رشته‌های تحصیلی این دانشگاه‌های هنر، فیلم و موسیقی، به زبان آلمانی تدریس می‌شود.
- دانشگاه‌های آموزش دوگانه (Dual Hochschulen)

در دوره‌های آموزش دوگانه، زمان تحصیل دانشجو در دانشگاه به دو بخش تقسیم می‌شود: یک بخش به آموزش موضوعات تئوری در دانشگاه و بخش دیگر به کار عملی در صنعت اختصاص می‌یابد. این دوره‌های تحصیلی در دانشگاه‌های علمی کاربردی و یا موسسات فنی و حرفه‌ای ارائه می‌شوند. برای تحصیل در این دانشگاه‌ها، دانشجویان پس از اخذ پذیرش از دانشگاه، باید یک قرارداد کاری نیز با بخش صنعت داشته باشند که معمولا دانشگاه در این خصوص به دانشجویان کمک می‌کند. دریافت حقوق ماهانه در طول دوره تحصیل، ویژگی بسیار مثبت این نوع تحصیل دانشگاهی در آلمان است.

- دانشگاه‌های خصوصی (Private Universities)
  در آلمان بیش از 120 دانشگاه خصوصی که مورد تایید دولت هستند، وجود دارد. بسیاری از دانشگاه‌های خصوصی، دانشگاه‌های علمی-کاربردی هستند. این دانشگاه‌ها، شهریه از دانشجویان خود دریافت می‌کنند که این شهریه از 5000 تا 10000 هزار در ترم است. این دانشگاه‌ها نسبت به دانشگاه‌های دولتی، رشته‌های تحصیلی به زبان انگلیسی بیشتری دارند.

پنج دلیل برای تحصیل در کشور آلمان

آلمان چهارمین مقصد تحصیلی پرطرفدار برای دانشجویان بین‌المللی در سراسر جهان به شمار می‌آید. براساس آمار دولت آلمان، در سال 24/2023، قریب به 470000 نفر از جمعیت 2.8 میلیون نفری دانشجویان در آلمان را دانشجویان بین‌المللی تشکیل داده است (یعنی بیش از 16 درصد از جمعیت دانشجویی در آلمان) آلمان مکانی جذاب برای تحصیل است و مدرک دانشگاه‌های آلمان نزد کارفرمایان در سرتاسر دنیا اعتبار بسیار خوبی دارد.

1. کیفیت برتر دانشگاه‌ها

دانشگاه‌های آلمان از کیفیت آموزشی و پژوهشی بالایی برخوردارند و در بین بهترین‌های جهان قرار دارند. پس از پایان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان، یک مدرک با اعتبار بین‌المللی دریافت می‌کنید که آینده خوبی در بازار کار جهانی برای شما فراهم می‌سازد.

2. تنوع

تنوع رشته‌های تحصیلی ارائه‌شده در دانشگاه‌های آلمان بسیار زیاد است (بیش از 20000 رشته تحصیلی) و به دانشجویان فرصت انتخاب رشته‌های مورد علاقه‌شان را می‌دهد. طیف وسیعی از رشته‌های تحصیلی بین‌المللی و موضوعات بین‌رشته‌ای به دانشجویان امکان دریافت آموزش تخصصی و به‌روز در زمینهمورد علاقه‌شان را می‌دهد

همچنین، در آلمان گزینه‌های بسیاری برای گذراندن اوقات فراغت پیش روی دانشجویان است. برای مثال، می‌توانید به یک موزه، سینما یا تئاتر بروید، در کنار ساحل قدم بزنید، در یک دریاچه شنا کنید، در کوهستان‌های اطراف به کوهپیمایی بپردازید یا از قلعه‌های قدیمی دیدن کنید.

3. رشته‌های تحصیلی کاربردی

دانشگاه‌های آلمان با ارائه رشته‌های تحصیلی متنوع و باکیفیت، فرصت‌های فوق‌العاده‌ای را برای دانشجویان فراهم می‌آورند. به‌ویژه، دانشگاه‌های علمی کاربردی رشته‌های عملی جذابی را ارائه می‌دهند که می‌تواند به افزایش مهارت‌های دانشجویان کمک کند. بسیاری از این دانشگاه‌ها، به‌طور فعال با کارخانه‌ها و شرکت‌های مختلف همکاری می‌کنند؛ این ارتباط به دانشجویان این امکان را می‌دهد که در محیط‌های واقعی کاری، تجربیات ارزشمندی کسب کنند. غالب رشته‌های تحصیلی در دانشگاه‌های آلمان به‌صورت ترکیبی از آموزش‌های تئوری و عملی طراحی شده‌اند که این امر به تسهیل فرآیند ورود به بازار کار و ارتقاء شغلی دانشجویان کمک شایانی می‌کند.

4. شکوفایی استعدادها

در کشور آلمان، می‌توانید از همه پتانسیل‌های خود استفاده کنید. در این کشور می‌توانید توانایی‌های فکری و مهارت‌های شخصی‌تان را آزادانه توسعه دهید و از بالاترین حد توانمندی‌تان بهره‌مند شوید. اگر به دنبال دستیابی به اهداف بزرگی هستید، عزم راسخ، انگیزه و تعهد، درهای زیادی به روی شما باز می‌کند – هم در طول تحصیل و هم پس از آن.

5. کشوری امن

آلمان در مقایسه با سایر کشورهای جهان، امنیت بالایی دارد. در شهرها یا حومه، روز یا شب، می‌توانید آزادانه تردد کنید. آلمان دارای ثبات اقتصادی و سیاسی بالایی است که این کشور را به مکانی ایده‌آل برای تحصیل تبدیل کرده است.