سیستم آموزشی آلمان

3 بهمن 1402

2 دیدگاه

سیستم آموزشی کشور آلمان چگونه است؟

سیستم آموزشی آلمان مطابق با قوانین و مقررات قانون اساسی این کشور (Grundgesetz) اداره می‌شود. وزارتخانه‌های آموزش و پرورش، امور فرهنگی و علوم دولت فدرال مسئول اصلی تدوین دستورالعمل‌های سیاست‌گذاری آموزشی، علمی و هنری، و نیز تنظیم قوانین و مقررات اداری مرتبط با این حوزه هستند.

آنچه در این مقاله می خوانیم

وزارتخانه، در راستای نظارت بر فعالیت کلی مؤسسات، سازمان‌ها و بنیادهای آموزشی، همکاری نزدیکی با مقامات ایالتی آلمان دارد. مسئولیت امور آموزشی در آلمان، میان ایالت‌ها و دولت فدرال (که نقش کوچکی در این حوزه دارد) تقسیم می‌شود. اگرچه، این همکاری در برخی بخش‌های آموزشی نزدیک تر و منجر به ایجاد «Gemeinschaftsaufgaben» (یا وظایف اشتراکی) می‌شود.

از طرف دیگر، هر دولت ایالتی در قلمروی مربوط به خود، قدرت قانون‌گذاری گسترده‌ای در بخش آموزش مدارس، تحصیلات دانشگاهی، بزرگسالان و ادامه تحصیل دارد (مگر آنکه قانون اساسی به دولت فدرال چنین قدرتی را داده باشد).

ساختار آموزشی کشور آلمان

ساختار آموزشی کشور آلمان به 4 سطح گوناگون تقسیم‌بندی می‌شود:

1. آموزش پیش‌دبستانی

آموزش مقدماتی (پیش‌دبستانی) در مدارس آلمان، جزء آموزش‌های اختیاری در دولت فدرال و شامل آموزش دانش‌آموزان کمتر از شش سال می‌شود. نظارت بر آموزش پیش‌دبستانی در کشور آلمان عمدتا بر عهده اداره رفاه جوانان دولت «Landesjugendämter» است. این اداره مسئول صدور گواهینامه برای مؤسسات مراقبت و آموزش پیش‌دبستانی است.

آموزش پیش‌دبستانی در آلمان معمولا در مراکز خصوصی روزانه ارائه می‌شود و مؤسسات تاسیس‌شده توسط مقامات محلی نقش کمرنگی در این حوزه ایفا می‌کنند. آموزش پیش‌دبستانی توسط مهد کودک (Kinderkrippen)، مراکز تربیت کودک، کودکستان و مراکز مراقبت روزانه ارائه می‌شود.

ارزش‌های اساسی که آموزش پیش‌دبستانی به دنبال توسعه آن در بین کودکان است عبارتند از: ارتقاء مهارت‌های کار گروهی، در کنار بهبود سطح مشارکت کودکان در فعالیت‌های زندگی روزمره.

2. آموزش ابتدایی

مقطع دبستان (Grundschule) در آلمان، برای همه کودکان اجباری است. در این مقطع تحصیلی، کلاس‌های مهارتی ترکیبی از سن شش سال تا پایان پایه چهارم (یا ششم در بلین و براندنبورگ) ارائه می‌شود.

دو سیستم آموزش ابتدایی در آلمان وجود دارد. سیستم آموزش 5 روز در هفته، که در آن 188 روز تحصیلی در طول یک سال وجود دارد؛ و سیستم آموزش 6 روز در هفته، با 208 روز تحصیلی در سال، که شامل آموزش در دو روز شنبه در هر ماه می‌شود.

اهداف اصلی آموزش ابتدایی آلمان، توسعه توانایی‌ها و مهارت‌های اساسی و قابلیت‌های کلیدی در بین کودکان است.

موضوعاتی که در دبستان‌های آلمان تدریس می‌شوند عبارتند از: زبان آلمانی، ریاضیات، مطالعات عمومی، زبان خارجی، هنر، طراحی پارچه/ صنایع دستی، موسیقی، ورزش و دین/ اخلاق. همچنین، آموزش‌های بین فرهنگی، MINT (ریاضیات، فناوری اطلاعات، علوم طبیعی، تکنولوژی)، رسانه، سلامت، زیبایی‌شناسی موسیقی، توسعه پایدار و آموزش ارزش‌ها.

3. آموزش متوسطه

آموزش متوسطه در آلمان بعد از پایان دبستان شروع می‌شود و به دو سطح متوسطه اول «Sekundarstufe I» و متوسطه دوم «Sekundarstufe II» تفکیک می‌شود.

آموزش متوسطه اول، برای کودکان 10 تا 15-16 سال در پایه پنجم/ششم تا نهم/دهم فراهم می‌شود. دروس این سطح، ساختاری عمومی دارند و به منظور آماده‌سازی دانش‌آموز برای سطح بعدی آموزش متوسطه طراحی شده اند.

آموزش متوسطه دوم، برای دانش‌آموزان 15-16 ساله تا 18 ساله‌ای فراهم شده که دوره متوسطه اول را با موفقیت به پایان رسانده اند و با هدف کسب آمادگی لازم جهت قبولی در دانشگاه یا کسب مهارت‌های فنی و حرفه‌ای وارد این مقطع می‌شوند. در این مقطع تحصیلی، همه دوره‌های متوسطه اول که پایه و اساس دانش کودکان را می‌سازد، تکمیل می‌شود.

هدف اصلی آموزش متوسطه اول در آلمان آموزش بنیادین، پرورش تخصص‌های فردی و شناسایی توانایی‌های فردی در بین کودکان است.

4. آموزش عالی

سیستم آموزش عالی در آلمان تنوع زیادی دارد. صدها دانشگاه، کالج، آکادمی فنی-حرفه‌ای، کالج موسیقی و هنر و … در آلمان وجود دارد. اصطلاح فراگیر برای همه این مؤسسات آموزشی در زبان آلمانی «Hochschule» است. مؤسسات آموزش عالی در آلمان معمولا با سرمایه دولتی، کلیسا یا بخش خصوصی راه‌اندازی می‌شوند. در کالج‌های خصوصی، معمولا باید شهریه پرداخت کنید. یافتن مناسب‌ترین دانشگاه در آلمان کار ساده‌ای نیست. در اینجا، مرور مختصری بر انواع گوناگون مؤسسات آموزش عالی موجود در آلمان داریم.

دانشگاه

دانشگاه‌ها، مؤسسات آموزشی-علمی هستند که بر روی آموزش تئوری تمرکز دارند. بنابراین دانشگاه‌ها عموما، و در مقایسه با مثلا دانشگاه‌های علمی-کاربردی (Fachhochschulen) یا دانشگاه‌های آموزش دوگانه (Berufsakademien)، کمتر به آموزش عملی می‌پردازند. در دانشگاه‌های آلمان، می‌توان در همه رشته‌ها به تحصیل پرداخت: اصولا، دانشکده‌های زبان‌شناسی و علوم فرهنگی، حقوق، علوم طبیعی، پزشکی، کشاورزی و جنگلداری، اقتصاد، علوم اجتماعی، علوم تغذیه و مهندسی در همه دانشگاه‌ها وجود دارد. زبان‌شناسی و علوم فرهنگی به‌طور خاص فقط در دانشگاه‌ها تدریس می‌شوند. دانشجویان دانشگاه، در کنار رشته اصلی‌شان، می‌توانند یک رشته دیگر به دلخواه خود برای تحصیل انتخاب کنند.

دانشگاه علوم کاربردی یا علمی-کاربردی

دانسگاه علمی کاربردی در آلمان «Fachhochschule» یا «Hochschule» نامیده می‌شوند. این دانشگا‌ه‌ها تمرکز بیشتری بر روی کاربردپذیری دارند. در این نوع از دانشگاه‌ها، ترم‌های عملی یا کارورزی برای دانشجویان بیشتر رشته‌ها طراحی شده است. علاوه بر این، آموزش در این دانشگاه‌ها سازمان‌یافته‌تر است: کلاس‌های درس در مقایسه با دانشگاه‌ها کوچک‌تر هستند و جمعیت دانشجویان نیز کمتر است. در یک دانشگاه علوم کاربردی، می‌توان در رشته‌های گوناگونی تحصیل کرد، ولی زبان‌شناسی و مطالعات فرهنگی غالبا در بین رشته‌های ارائه‌شده نیستند. برای تحصیل در دانشگاه علمی کاربردی، داشتن مدرک «Fachhochschulreif» (شایستگی حرفه‌ای ملی یا مدرک ورود به دوره آموزش شغلی) کافی است. بعد از Abitur، در آلمان «Fachhochschulreife» دومین مدرک فراغت از تحصیل در مقطع دبیرستان محسوب می‌شود.

دانشگاه آموزش دوگانه

«Berufsakademien» یا دانشگاه‌های آموزش دوگانه یا دانشگاه‌های آموزش حرفه‌ای، مختص دانشجویانی هستند که قصد دریافت دو مدرک را دارند. در طول تحصیل در یک دوره دوگانه، دانشجو در یک شرکت یا کارخانه به صورت عملی آموزش داده می‌شود و همزمان در یک دانشگاه نیز به تحصیل می‌پردازد. بدین معنا که سال تحصیلی دانشجویان به دو مرحله نظری و عملی تقسیم می‌شود. در طول مرحله عملی، دانشجو در شرکت مربوطه حضور دارد – و در طول مرحله تئوری، در «Berufsakademie» به تحصیل می‌پردازد. معمولا تحصیل در دانشگاه دوگانه در ماه‌های سپتامبر/اکتبر آغاز می‌شود.

کالج هنر و موسیقی

تحصیل در رشته‌های موسیقی، هنر، فیلم، هنرهای نمایشی و تئاتر مستلزم حضور در یک کالج هنر و موسیقی، کالج فیلم و تلویزیون یا یک کالج تئاتر و هنرهای نمایشی است. برای ورود به این کالج‌ها، معمولا باید در یک آزمون ورودی شرکت کنید. برای ورود به بیشتر کالج‌های موسیقی و هنر، دیپلم دبیرستان یا «Abitur» مورد نیاز است. با این حال، این کالج‌ها برای دانشجویان مستعد، استثنائاتی قائل می‌شوند. در برخی از کالج‌های هنر و موسیقی، اصولا نیازی به داشتن دیپلم دبیرستان نیست.

کالج مدیریت عمومی

کالج مدیریت عمومی («Fachhochschulen für öffentliche Verwaltung» یا «Verwaltungsfachhochschulen») توسط دولت و ایالت‌های فدرال اداره می‌شود. هدف اصلی این کالج‌ها، پرورش کارمندان اداری برای مدیریت مالی، خدمات پلیس و سایر قسمت‌های بخش عمومی است. آموزش تئوری در کالج مدیریت عمومی انجام می‌شود و آموزش عملی در ادارات دولتی مرتبط. دانشجویان کالج مدیریت عمومی، در طول آموزش دستمزد دریافت می‌کنند و بنابراین نمی‌توانند برای BAföG (کمک هزینه تحصیلی در آلمان) اقدام نمایند. به خاطر داشته باشید که شما نمی‌توانید به‌طور مستقیم برای کالج مدیریت عمومی اقدام نمایید. بلکه باید به سازمان یا اداره‌ای که قرار است برای آنها کار کنید (مثلا پلیس) مراجعه نمایید. سپس، اداره مربوطه تصمیم می‌گیرد که آیا می‌توانید در یک کالج مدیریت عمومی به تحصیل بپردازید یا نه.

سیستم آموزشی سنتی آلمان

در نظام آموزشی آلمان پنج سطح مختلف وجود دارد که سه سطح آن مربوط به تحصیلات قبل از دانشگاه می‌شود که عبارتند از سطوح مقدماتی (Elementary)، ابتدایی (Primary) و متوسطه (Secondary). در این سیستم آموزشی، تحصیلات اجباری از سن شش سالگی و با ورود دانش‌آموزان به مقطع ابتدایی شروع می‌شود.

مقطع ابتدایی یا Grundschule: همانطور که بیان شد، کودکان در سن شش سالگی، آموزش در مدرسه ابتدایی را شروع می‌کنند که 4 پایه تحصیلی دارد. با این استثناء که در برلین و برندنبورگ، مقطع ابتدایی پایه اول تا ششم را شامل می‌شود. دو سیستم آموزشی در مدارس ابتدایی آلمان وجود دارد که عبارتند از سیستم مدارس پنج روز در هفته با 188 روز آموزشی در سال و سیستم مدارس شش روز در هفته با 208 روز آموزشی در سال. در مقطع ابتدایی سیستم آموزشی آلمان، ساعات آموزشی به زمان‌های 45 دقیقه‌ای تقسیم‌بندی می‌شود و در هر روز حداکثر شش زمان 45 دقیقه‌ای آموزشی وجود دارد. پس از پایان مقطع ابتدایی، فقط در ایالت‌های Lander Baden-Württemberg و Rheinland-Pfalz برای دانش‌آموزان گواهینامه پایان تحصیلات دوره ابتدایی صادر می‌شود. با پایان تحصیل دانش‌آموزان در مدرسه ابتدایی آلمان، خانواده و آموزگاران دانش‌آموز، با توجه به عملکرد آموزشی او در مدرسه، در مورد نوع مدرسه متوسطه‌ای که باید در آن تحصیل کند، تصمیم‌گیری می‌کنند.

مقطع متوسطه یا Weiterführende Schulen: مقطع متوسطه در آلمان، پس از مقطع ابتدایی شروع می‌شود و به دو سطح متوسطه اول و متوسطه دوم تقسیم‌بندی می‌شود. در مقطع متوسطه اول، دانش‌آموزان سنین 10 تا 15-16 سال در پایه‌های تحصیلی 7-5 تا 10-9 به تحصیل می‌پردازند. آموزش‌های این مقطع از دبیرستان‌های آلمان، بیشتر جنبه عمومی داشته و با هدف آماده‌کردن دانش‌آموزان برای ورود مقطع بعدی تحصیلی دبیرستان، تدوین شده است. مقطع متوسطه دوم در دبیرستان‌های آلمان برای دانش‌آموزان سنین 16-15 تا 18 سال طراحی شده است. در مقطع متوسطه اول متداول‌ترین انواع مدرسه متوسطه در آلمان عبارتند از:
- مدرسه متوسطه عمومی (Hauptschule) برای پایه‌های 5 تا 9 یا 10، آن دسته از دانش‌آموزانی که تحصیل در Hauptschule یا Realschule را با موفقیت به پایان برسانند، می‌توانند تحصیل خود را در یک مرکز آموزش فنی-حرفه‌ای ادامه دهند یا وارد یک مدرسه از نوع Gymnasium یا Gesamtschule شوند و برای ورود به دانشگاه آماده شوند.
- مدرسه متوسطه کاربردی (Realschule) برای پایه‌های 5 تا 10، آن دسته از دانش‌آموزانی که تحصیل در Hauptschule یا Realschule را با موفقیت به پایان برسانند، می‌توانند تحصیل خود را در یک مرکز آموزش فنی-حرفه‌ای ادامه دهند یا وارد یک مدرسه از نوع Gymnasium یا Gesamtschule شوند و برای ورود به دانشگاه آماده شوند.
- مدرسه متوسطه آکادمیک (Gymnasium) برای پایه‌های 5 تا 12 یا 13، این نوع از مدرسه در آلمان، با ترکیب مدارس Hauptschule و Realschule و Gymnasium با یکدیگر، یک سیستم آموزشی سه‌گانه را ارائه می‌دهد.
- مدرسه فراگیر (Gesamtschule) برای پایه‌های 5 تا 12 یا 13، در پایان پایه‌های 12 یا 13، دانش‌آموزان در آزمونی با نام Abitur شرکت می‌کنند و در صورت موفقیت و کسب نمره قبولی، از مدرسه متوسطه با یک گواهینامه برای ورود به مقطع آموزش عالی فارغ‌التحصیل می‌شوند. این مدرک، به فارغ‌التحصیلان اجازه ادامه تحصیل در یک دانشگاه یا دانشگاه علمی-کاربردی را می‌دهد. هر چند، این افراد می‌توانند پس از پایان دبیرستان تحت آموزش حرفه‌ای و شغلی قرار بگیرند و مستقیما وارد باز کار شوند.

تحصیل در مدارس آلمان بر اساس سیستم آموزش سنتی، به زبان آلمانی است. سیستم آموزشی سنتی آلمان یا German Abitur در سراسر جهان دارای اعتبار بسیار بالایی است و به عنوان مدرک معادل سایر دیپلم‌های پایان دبیرستان شناخته می‌شود. این دیپلم به دارنده امکان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان و سایر کشورهای جهان را می‌دهد.

دانش‌آموزان در سیستم آموزشی German Abitur مدارس آلمان، باید 4 یا 5 درس، که شامل حداقل یکی از دروس حوزه علوم (Science)، یک درس از علوم انسانی/ اجتماعی و یک زبان خارجی یا هنر باشد، را انتخاب کنند. دیپلم German Abitur به دانش‌آموزانی تعلق می‌گیرد که دو سال آخر تحصیل (سال 12 و 13) را به پایان رسانده و نمره قبولی در آزمون پایانی را به کسب کرده اند.

دانش‌آموزان بین‌المللی برای تحصیل در سیستم آموزشی سنتی آلمان و دریافت دیپلم German Abitur، باید برای سه پایه پایانی دبیرستان (یازدهم تا سیزدهم) اپلای کنند و آغاز تحصیل از ابتدای سال 12 یا 13 در این سیستم آموزشی امکان‌پذیر نیست. علاوه بر این، سطح دانش زبان آلمانی متقاضیان برای تحصیل در این سیستم آموزشی در اکثر مدارس این کشور، باید در سطح B2 باشد. تعداد کمی از مدارس آلمان، سطح B1 را نیز برای ورود به مدرسه قابل قبول می‌دانند.

نمره‌دهی در سیستم آموزشی Abitur آلمان، به صورت عددی و بین 1 تا 6 است. نمره یک بالاترین و نمره 6 پایین‌ترین نمره است. دانش‌آموزان برای قبولی باید حداقل نمره 4 را کسب کنند.

سیستم‌های آموزشی بین‌المللی در مدارس آلمان

علاوه بر سیستم آموزشی سنتی یا German Abitur، دانش‌آموزان خارجی می‌توانند در مدارس خصوصی و بین‌المللی این کشور در سیستم‌های آموزشی دیگری نیز تحصیل کنند. بدین معنا که، اگر فرزندتان تمایلی به تحصیل به زبان آلمانی نداشته باشد، امکان تحصیل به زبان انگلیسی نیز در مدارس بین‌المللی آلمان فراهم است. مدارس بین‌المللی آلمان، عمدتا امکان تحصیل به زبان انگلیسی، آلمانی یا دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) را برای دانش‌آموزان خود فراهم می‌کنند. برای مثال، دو سیستم آموزشی بین‌المللی در مدارس آلمان عبارتند از سیستم آموزشی A-level، که تحصیل به زبان انگلیسی را برای دانش‌آموزان امکان‌پذیر می‌سازد؛ و سیستم آموزشی IB که در آن، دانش‌آموزان می‌توانند به زبان‌های انگلیسی، آلمانی یا انگلیسی-آلمانی تحصیل کنند.

سیستم آموزشی IB در مدارس آلمان

یکی از سیستم‌های آموزشی بسیار محبوب در مدارس خصوصی و بین‌المللی شبانه‌روزی آلمان، سیستم آموزشی IB است. IB یا International Baccalaureate، اولین بار حدود 50 سال پیش توسط سازمان IBO در شهر ژنو کشور سوئیس معرفی شد. این سازمان مسئولیت ارائه دستورا‌لعمل‌های آموزشی، نظارت بر عملکرد مدارس و برگزاری سراسری آزمون‌های سیستم آموزشی IB در سراسر جهان را بر عهده دارد. در حال حاضر بیش از 5,000 مدرسه IB یا IB World School در کشورهای مختلف جهان فعالیت می‌کنند.

اولین مدرسه IB در آلمان، در سال 1971 آغاز به کار کرد. در حال حاضر، 80 مدرسه در ایالت‌های مختلف کشور آلمان مشغول فعالیت و ارائه خدمات آموزشی در بهترین کیفیت و مطابق با بالاترین استانداردها هستند. در 76 مدرسه IB آلمان، برنامه آموزشی IB Diploma برای دانش‌آموزان دو سال پایانی دبیرستان ارائه می‌شود. علاوه بر این، 27 مدرسه در آلمان، برنامه آموزشی سال‌های ابتدایی یا PYP و 16 مدرسه برنامه آموزشی سال‌های میانی یا MYP را در اختیار دانش‌آموزان خود قرار می‌دهند. همچنین، 5 مدرسه نیز برنامه آموزش شغلی Career-related Program یا CP را به دانش‌آموزان خود ارائه می‌دهند.

آموزش در مدارس IB کشور آلمان، به دو زبان انگلیسی یا آلمانی ارائه می‌شود. همچنین امکان تحصیل بر اساس یک سیستم آموزشی دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) نیز در این مدارس فراهم است. در سیستم آموزشی IB، دانش‌آموزان باید از پایه 11 وارد مدرسه شوند و تحصیل در تک‌پایه دوازدهم در این مدارس امکان‌پذیر نیست. بدین معنا که دانش‌آموزان ایرانی پس از گذراندن پایه یازدهم در مدارس ایران، نمی‌توانند برای پایه 12 سیستم آموزشی IB مدارس آلمان اپلای کنند. در اینصورت، لازم است تا پایه 11 مجددا در مدارس آلمان گذرانده شود.

سیستم آموزشی A-level و GCSE در مدارس آلمان

یکی دیگر از سیستم‌های آموزشی بین‌المللی که در مدارس خصوصی و بین‌المللی آلمان در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد، سیستم آموزشی سنتی مدارس انگلستان است. سیستم آموزشی ملی بریتانیا، شامل دو دوره آموزشی GCSE در سال‌های 10 و 11 و دوره آموزشی A-level در سال‌های 12 و 13 دبیرستان می‌شود.

دوره آموزشی GCSE مخصوص دانش‌آموزان 14 تا 16 ساله است که دو سال آموزشی پیش از ورود به دوره آموزشی A-level یا IB را در مدارس آلمان می‌گذرانند. دانش‌آموزان در سال 10 تحصیل، موضوعات درسی دلخواه خود را برای تحصیل در دوره آموزشی GCSE و پس از آن، در A-level انتخاب می‌کنند.

دانش‌آموزان خارجی متقاضی تحصیل در سیستم آموزشی بریتانیایی، برای دریافت پذیرش از مدارس آلمان باید برای دو سال پایانی اپلای کنند. بدین معنا که در دوره آموزشی A-level نیز مانند سیستم آموزشی IB، امکان دریافت پذیرش در تک‌پایه پایانی دوره دبیرستان وجود ندارد. بنابراین، پذیرش برای دو سال پایانی 12 و 13 صادر می‌شود و متقاضی برای دریافت دیپلم A-level، باید هر دو سال 12 و 13 را در یک مدرسه بگذراند.

زبان آموزش در مدارس آلمان

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم، زبان اصلی آموزش در مدارس دولتی آلمان، آلمانی است. مدارس دولتی این کشور در مقاطع گوناگون باید آموزش‌های خود را به زبان آلمانی ارائه دهند. بنابراین، خانواده‌های آلمانی که تمایل داشته باشند فرزندان‌شان به زبان انگلیسی تحصیل کنند، مدارس بین‌المللی آلمان را برای تحصیل آنها انتخاب می‌کنند.

زبان آموزش در سیستم آموزشی سنتی آلمان (German Abitur) آلمانی است. بدین معنا که دانش‌آموزان آلمانی و خارجی که قصد تحصیل بر اساس سیستم آموزشی سنتی آلمان را دارند، در مدارس دولتی یا بین‌المللی این کشور باید به زبان آلمانی تحصیل کنند. بدیهی است که دانش‌آموزان خارجی برای تحصیل به زبان آلمانی در مدارس آلمان، باید سطح دانش مناسبی از این زبان را ارائه دهند.

در مدارس ابتدایی کشور آلمان، معمولا زبان انگلیسی به عنوان یک زبان خارجی از سن 6 سالگی آموزش داده می‌شود. رایج‌ترین رویکرد آموزش زبان انگلیسی به کودکان در مدارس آلمان، آغاز تدریس اصول اولیه گرامر و واژگان از پایه اول است. در پایه‌های بالاتر، تاکید بیشتر بر روی مهارت‌های ارتباطی به زبان انگلیسی قرار می‌گیرد. اغلب مدارس ابتدایی آلمان، ترکیبی از کتاب‌های درسی و سایر موارد آموزشی مانند کاست‌های صوتی و تصویری را برای آموزش زبان انگلیسی استفاده می‌کنند. میزان زمان اختصاص‌یافته به آموزش زبان انگلیسی در مدارس مختلف آلمان متفاوت است، ولی عمدتا بین 2 تا 3 ساعت در هفته متغیر است.

دانش‌آموزان در مدارس آلمان یادگیری زبان‌های خارجی را در مقاطع بعدی نیز ادامه می‌دهند. بین پایه‌های 5 تا 12، دانش‌آموزان در برنامه آموزشی خود در یک دوره 5 ساله، به یادگیری یک زبان خارجی اجباری (انگلیسی یا فرانسوی) می‌پردازند. در مقطع بعدی و با پیشرفته‌ترشدن سطح آموزش‌ها در دبیرستان، دانش‌آموزان موظف به یادگیری دو زبان خارجی هستند.

در مدارس بین‌المللی آلمان، زبان اصلی آموزش انگلیسی است و دانش‌آموزان می‌توانند صرف نظر از زبان مادری خود، به زبان انگلیسی تحصیل کنند و مهارت‌های خود در این زبان بین‌المللی را ارتقا بخشند. همانطور که در بخش سیستم‌های آموزشی ذکر کردیم، مدارس بین‌المللی آلمان بر اساس سیستم آموزشی، می‌توانند امکان تحصیل به زبان انگلیسی یا دوزبانه انگلیسی-آلمانی را در اختیار دانش‌آموزان خود قرار می‌دهند. مثلا، تحصیل در مدارس بین‌المللی آلمان بر اساس سیستم آموزشی بین‌المللی IB، به دو صورت انگلیسی یا دوزبانه (انگلیسی-آلمانی) امکان‌پذیر است و دانش‌آموزان بر اساس علاقه‌مندی و اولویت‌های خود می‌توانند به زبان انگلیسی یا در یک سیستم آموزشی دوزبانه به تحصیل بپردازند.

کتاب‌های درسی مدارس آلمان

آموزش در کشور آلمان، یک مبحث کاملا ایالتی است. بدین معنا که مسئولیت تصمیم‌گیری در خصوص سیستم‌های آموزشی بر عهده ایالت‌های فدرال این کشور است. در ایالت‌های فدرال آلمان، کتاب‌های درسی مدارس بر اساس رویکردهای و استانداردهای آموزشی آن ایالت مشخص می‌شوند. در حقیقت هر یک از 16 ایالت آلمان، مسئول تصمیم‌گیری در خصوص سیستم و برنامه آموزشی، مواردی که باید به دانش‌آموزان آموزش داده شود و آنچه که به تحصیل در مدارس مربوط می‌شود، هستند.

با انتشار هر کتاب جدید، سازمان‌های مربوطه در مورد مناسب بودن آن کتاب برای آموزش، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهند تا مشخص شود کتاب دارای اطلاعات لازم برای آموزش کودکان و نوجوانان و متناسب با گروه سنی آنها هست یا خیر. اگر کتابی مناسب تشخیص داده شود و تاییدیه مقامات ایالتی را دریافت کند، در فهرست کتاب‌های درسی مجاز برای مدارس قرار می‌گیرد و هر مدرسه بر اساس اولویت‌های آموزشی خود و با مشورت با آموزگاران هر درس، در مورد کتاب درسی تصمیم‌گیری می‌کند. برای نمونه، در ادامه به اسامی تعدادی از کتاب‌های درسی که در برخی از ایالت‌های آلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد، اشاره می‌شود:

کتاب‌های درسی مدارس آلمان در ایالت‌های مختلف
Terra Geographie Einführungsphase	کتاب درس جغرافیا در مدارس ایالت نوردراین وستفالن
Natura Biologie Einführungsphase	کتاب درس زیست‌شناسی در مدارس ایالت نوردراین وستفالن
Geschichte und Geschehen	کتاب درس تاریخ در مدارس ایالت برلین
Lambacher Schweizer Mathematik	کتاب درس ریاضی در مدارس ایالت برلین
Elemente Chemie Mittelstufe	کتاب درس شیمی در مدارس ایالت برلین
Impulse Physik Oberstufe	کتاب درس فیزیک دبیرستان‌های هامبورگ
Elemente Chemie Mittelstufe	کتاب درس شیمی دبیرستان‌های هامبورگ
Natura Biologie	کتاب درس زیست‌شناسی در دبیرستان‌های ایالت برمن
PRISMA Naturwissenschaften	کتاب درس علوم طبیعی در مدارس ایالت برندنبورگ
starkeSeiten Informatik	کتاب درس انفورماتیک در ایالت برندنبورگ

لازم به ذکر است در اغلب مدارس دولتی آلمان، کتاب‌های درسی عمدتا بدون دریافت هزینه به دانش‌آموزان ارائه می‌شود. به عبارت دیگر، کتاب‌ها تحت مالکیت مدارس هستند و در ابتدای سال تحصیلی در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌گیرد. بعد از پایان سال تحصیلی، کتاب‌ها جمع‌آوری و به کتابخانه مدرسه بازگردانده می‌شوند.

در مدارس خصوصی و بین‌المللی آلمان که سیستم‌های آموزشی مانند IB یا سیستم ملی کشور انگلستان (GCSE/A-Level) را ارائه می‌کنند، از کتاب‌های درسی این سیستم‌های آموزشی استفاده می‌شود. به عنوان مثال در سیستم آموزشی IB، سازمان جهانی IB، مسئول اصلی سیاستگذاری و تعیین استانداردهای آموزشی و همچنین تهیه و تدوین کتب آموزشی است.

اعتبار مدارک مدارس آلمان

پایان موفقیت‌آمیز تحصیل در دبیرستان‌های آلمان، دستاورد بسیار بزرگی به شمار می‌آید! در واقع، فارغ‌التحصیلی از مدارس این کشور، نشان‌دهنده پشتکار و تلاش دانش‌آموز در سیستم آموزشی چالشی و سختگیرانه مدارس آلمان است. دبیرستان‌های آلمان، آزمون‌های پایانی و دیپلم‌ها متفاوتی دارند. در مدارس Gymnasium آلمان، دانش‌آموزان پس از پایان تحصیل موفق به دریافت دیپلم Abitur می‌شوند. داشتن این مدرک برای ورود به موسسات آموزشی عالی (دانشگاه‌های آلمان) ضروری است. آزمون‌های پایانی Abitur سطح دانش و معلومات دانش‌آموزان پیرامون موضوعات درسی که در طول دو سال گذشته و قبل از آن آموخته اند، را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

در مدارس بین‌المللی آلمان، مدرک‌ها و دیپلم‌های بین‌المللی بسیار معتبری به دانش‌آموزان ارائه می‌شود. فرزندتان، صرف نظر از آنکه در یک مدرسه بریتانیایی و بر اساس سیستم‌های آموزشی GCSE و A-level تحصیل کرده باشد، یا در یک مدرسه مطابق با سیستم آموزشی IB، می‌توانند به راحتی از بهترین و برترین دانشگاه‌های جهان پذیرش دریافت کنند. همه مدارس آلمان، مطابق با قانون باید استانداردهای آموزشی یکسانی را رعایت کنند و بر اساس دستورالعمل‌های قانونی تبیین‌شده، سطح قابل قبولی از آموزش را به دانش‌آموزان خود ارائه دهند. در آلمان، سازمان‌های ملی و بین‌المللی متعددی بر روی عملکرد و نحوه ارائه خدمات آموزشی در انواع گوناگون مدارس این کشور نظارت دارند. این سازمان‌ها، به صورت منظم و از جنبه‌های گوناگون، کیفیت آموزش، امکانات آموزشی و غیر آموزشی، وضعیت رفاه دانش‌آموزان و کارکنان مدرسه و بسیاری موارد دیگر را بررسی می‌کنند. سیستم امتیازدهی یا اعطای اعتبارنامه از سوی این سازمان‌های ارزیابی‌کننده مدارس، معیار خوبی برای سنجش کیفیت و اعتبار مدارس و انتخاب گزینه مناسب به شمار می‌آیند.

در انتهای این مقاله، فهرستی از سازمان‌های ارزشیابی و اعتبارسنجی مدارس در کشور آلمان را ارائه می‌دهیم:

– Middle States Association’s Commissions on Elementary and Secondary Schools – MSA CESS

– The Educational Collaborative for International Schools – ECIS

– New England Association of Schools and Colleges – NEASC

– Association of German International Schools – AGIS

– Council of British International Schools – COBIS

– International Baccalaureate Organization – IBO

– Verband Deutscher Privatschulverbände – VDP

– Handwerkskammer Potsdam – HWK Potsdam

– Council of International Schools – CIS

– Principals’ Training Center – PTC

– Pearson Education

پنج دلیل برای تحصیل در کشور آلمان

آلمان چهارمین مقصد تحصیلی پرطرفدار برای دانشجویان بین‌المللی در سراسر جهان به شمار می‌آید. بیش از سیزده درصد دانشجویان دانشگاه‌های آلمان در سال 2018 از سایر کشورها وارد آلمان شده اند، دقیقا مانند شما! آلمان مکانی جذاب برای تحصیل است و مدرک دانشگاه‌های آلمان نزد کارفرمایان در سرتاسر دنیا اعتبار خوبی دارد.

1. کیفیت برتر دانشگاه‌ها

دانشگاه‌های آلمان از کیفیت آموزشی و پژوهشی بالایی برخوردارند و در بین بهترین‌های جهان قرار دارند. پس از پایان تحصیل در دانشگاه‌های آلمان، یک مدرک با اعتبار بین‌المللی دریافت می‌کنید که آینده خوبی در بازار کار جهانی برای شما فراهم می‌سازد.

2. تنوع

تنوع دوره‌های آموزشی ارائه‌شده در دانشگاه‌های آلمان بسیار زیاد است و به دانشجویان فرصت انتخاب رشته‌های مورد علاقه‌شان را می‌دهد. طیف وسیعی از برنامه‌های آموزشی بین‌المللی و برنامه‌های بین رشته‌ای به دانشجو امکان دریافت آموزش تخصصی در حوزه دلخواهش را می‌دهد.

زیبایی و تنوع کشور آلمان را کشف کنید! در هنگام فراغت از تحصیل، 1001 راه برای آشنایی بیشتر با کشور میزبان وجود دارد. مثلا، می‌توانید به یک موزه، سینما یا تئاتر بروید، در کنار ساحل قدم بزنید، در یک دریاچه شنا کنید، در کوهستان‌های اطراف به کوهپیمایی بپردازید یا از قلعه‌های قدیمی دیدن کنید.

3. طراحی‌شده به صورت کاربردی

دانشگاه‌های آلمان برنامه‌های آموزشی فوق‌العاده‌ای را برای دانشجویان فراهم می‌سازند. دانشگاه‌های علمی کاربردی نیز گزینه‌های عملی متنوع و جذابی در اختیار دانشجویان می‌گذارند. دانشگاه‌های زیادی در آلمان با کارخانه‌ها و شرکت‌ها همکاری می‌کنند. بیشتر برنامه‌های آموزشی دانشگاه‌های آلمان، ترکیبی از دوره تئوری و عملی است. این موضوع به تسهیل فرآیند شغلی شما کمک بزرگی می‌کند.

4. شکوفایی استعدادها

در کشور آلمان، می‌توانید از همه پتانسیل‌های خود استفاده کنید. در این کشور می‌توانید توانایی‌های فکری و مهارت‌های شخصی‌تان را آزادانه توسعه دهید و از بالاترین حد توانمندی‌تان بهره‌مند شوید. اگر به دنبال دستیابی به اهداف بزرگی هستید، عزم راسخ، انگیزه و تعهد، درهای زیادی به روی شما باز می‌کند – هم در طول تحصیل و هم پس از آن.

5. کشوری امن

آلمان در مقایسه با سایر کشورهای جهان، امنیت بالایی دارد. در شهرها یا حومه، روز یا شب، می‌توانید آزادانه تردد کنید. آلمان دارای ثبات اقتصادی و سیاسی بالایی است که این کشور را به مکانی ایده‌آل برای تحصیل تبدیل کرده است.