سیستم آموزشی IB

سیستم آموزشی IB یا International Baccalaureate، یکی از بهترین برنامه‌های جهان در حوزه آموزش بین‌المللی است و جوانانی کنجکاو و جستجوگر، دانا، دارای اعتماد به‌نفس و دلسوز را پرورش می‌دهد. آموزش بر اساس سیستم آموزشی IB، دانش‌آموزان مدرسه‌ای را برای قبول مسئولیت در فرآیند یادگیری و توسعه مهارت‌های مفید در آینده برای ایجاد تفاوت و شکوفایی در جهان در حال تغییر آماده می‌سازد.

سلسله برنامه‌های درسی در سیستم آموزشی IB به گونه‌ای طراحی شده است که دانش‌آموزان را برای رویارویی و پاسخ به چالش‌های جهان امروز، با ذهنی باز و نگاهی مثبت آماده کند. بیش از 50 سال، برنامه‌های سیستم آموزشی IB یک چارچوب مستحکم با انعطاف‌پذیری لازم برای سازگاری با آموزش دانش‌آموز بر اساس فرهنگ و شرایط او ارائه می‌دهند. سیستم آموزشی IB به معلمان این توانایی را می‌دهد که جوانانی انعطاف‌پذیر و خودانگیخته پرورش دهند که دانش، مهارت و هدفمندی لازم برای موفقیت در طول زندگی و مشارکت در ساختن جهانی بهتر را داشته باشند.

سیستم آموزشی بین‌المللی IB یکی از معتبرترین آموزش‌هایی است که در کنار دو دوره آموزشی A-level و GCSE در مدارس کانادا، انگلستان، سوئیس، آلمان و سایر کشورهای جهان به دانش‌آموزان ارائه می‌گردد و مسیر پیشرفت تحصیلی و شغلی جوانان بلندپرواز را برای ادامه تحصیل در بهترین دانشگاه‌ها و کسب موقعیت‌های شغلی درخشان هموار می‌سازد.

حقایقی در مورد سیستم آموزشی IB

سیستم آموزشی IB، چهار برنامه آموزشی متنوع را به بیش از 2 میلیون دانش‌آموز در سنین 3 تا 19 سالگی، در مدارس انگلستان، آلمان، سوئیس و سایر کشورها در سراسر جهان ارائه می‌دهد. برنامه‌های IB را می‌توان به صورت انفرادی یا به عنوان یک آموزش بین‌المللی مستمر به دانش‌آموز ارائه داد. تا ژوئن 2022، بیش از 7.500 برنامه آموزشی IB در بیش از 5.500 مدرسه در 160 کشور جهان به دانش‌آموزان ارائه شده است.

بین سال‌های 2016 و 2020، تعداد برنامه‌های آموزشی IB در سراسر جهان، شاهد رشد 33.3 درصدی بود. IBO یک بنیاد غیر انتفاعی است که در کشور سوئیس به ثبت رسیده است. این بنیاد توسط یک هیئت مدیره منتخب اداره می‌شود که مسئول تعیین مدیر کل، جهت‌دهی استراتژی‌های سازمان، تبیین بیانیه ماموریت، سیاست‌گذاری، نظارت بر مدیریت مالی IB و تضمین یکپارچگی و استقلال آزمون‌های برنامه دیپلم بین‌المللی IB و سایر ارزشیابی‌های دانش‌آموزان هستند. اعضای هیئت مدیره این سازمان، از فرهنگ‌ها و کشورهای مختلفی تشکیل شده اند.

برنامه‌های گوناگون سیستم آموزشی IB

سیستم آموزشی معتبر IB، یک سلسله آموزش بین‌المللی را طی چهار برنامه آموزشی چالش‌برانگیز و باکیفیت به دانش‌آموزان 3 تا 19 ساله ارائه می‌دهد.

این برنامه‎‌های آموزشی، باعث توسعه فردی و ارتقاء دستاوردهای تحصیلی دانش‌آموز می‌شود و دانش‌آموز را برای تفکر خلاق، پرسیدن سوال‌های مناسب و فکرکردن بر اساس اصول آماده می‌سازد. آموزش بر اساس سیستم آموزشی IB، تنوع، کنجکاوی و اشتیاق سالم برای یادگیری را نیز تقویت می‌کند.

مدارس باید برای ارائه آموزش برنامه‌های IB تاییدیه رسمی داشته باشند. مدرسه رسمی و مجاز برای ارائه برنامه‌های IB، تحت عنوان یک مدرسه جهانی IB (یا IB World School) شناخته می‌شود.

در ادامه، چهار برنامه گوناگون در سیستم آموزشی IB را معرفی می‌کنیم.

1. برنامه سال‌های ابتدایی (Primary Years Programme) در سیستم آموزشی IB

برنامه PYP مربوط به آغاز سفر مادام‌العمر یادگیری است. این برنامه آموزشی، کودکان 3 تا 12 را به گونه‌ای تربیت می‌کند که از آگاهی فرهنگی بسیار بالایی برخوردار باشند و در فرآیند یادگیری خود، مشارکت فعال داشته باشند.

شرایط سنی: 3 تا 12 ساله

اولین سال ارائه این برنامه: 1997

برنامه PYP یک چارچوب برنامه درسی پژوهش‌محور و فرارشته‌ای ارائه می‌دهد که باعث ایجاد درک مفهومی و نظری در دانش‌آموزان می‌شود. PYP یک رویکرد مبتنی بر دانش‌آموز دارد که به آموزش دانش‌آموزان 3 تا 12 ساله اختصاص یافته است. این برنامه آموزشی، منعکس‌کننده بهترین پژوهش‌های آموزشی، رهبری فکری و تجربه مدارس جهانی IB است.

PYP یک نمونه از بهترین روش‌های آموزشی در جهان است که به چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی نوجوانان در جهان در حال تغییر امروزی، پاسخ مناسبی ارائه می‌دهد. چارچوب برنامه درسی PYP بر این پایه استوار است که دانش‌آموزان عامل و مسئول اصلی فرآیند یادگیری خود هستند و در فرآیند یادگیری مشارکت دارند. این برنامه، به افراد و روابط بین آنها برای ایجاد یک جامعه آموزشی قدرتمند اولویت می‌دهد.

دانش‌آموزان PYP از ابتکار عمل برای قبول مسئولیت در فرآیند یادگیری خود برخوردارند. با یادگیری از طریق تحقیق و پژوهش و تفکر در مورد یادگیری خود، دانش‌آموزان PYP دانش، درک مفاهیم، مهارت‌ها و ویژگی‌های کلی یک دانش‌آموز IB را کسب می‌کنند و می‌توانند در زندگی، جامعه و دنیای فراتر از آن در پیرامون خود تاثیرگذار باشند. چارچوب‌مندبودن PYP به دلیل اهمیت تقویت خودکارآیی یا خودکفایی در افراد است. دانش‌آموزان با حس قوی خودکارآمدی، در یادگیری بسیار فعال و در جامعه آموزشی خود مسئولیت‌پذیر و پویا هستند.

چرا برنامه PYP پیشنهاد می‌شود؟

برنامه آموزشی PYP بر روی توسعه کودک به عنوان یک فرد پرسشگر، هم در مدرسه و هم در دنیای بیرون از مدرسه تمرکز دارد. برنامه PYP در سیستم آموزشی IB یک تجربه دگرگون‌کننده در اختیار دانش‌آموزان، معلمان و کل جامعه آموزشی مدرسه قرار می‌دهد. همچنین، با فراهم‌ساختن یک آموزش مرتبط، چالشی، شاخص و مشارکت‌کننده می‌تواند دستاوردهای برجسته‌ای برای آنها بوجود آورد.

دانش‌آموزان PYP می‌دانند چگونه در فرآیند یادگیری خود مشارکت داشته باشند و با معلم‌ها برای عمق‌بخشیدن به دانش و افزایش اعتماد به‌نفس و خودانگیزشی همکاری کنند. از طریق مشارکت فعال در ارزشیابی‌ یکپارچه و مداوم، دانش‌آموزان تبدیل به افرادی کارآمد و متکی به خود در فرآیند یادگیری تبدیل می‌شوند.

دانش‌آموزان می‌توانند با توسعه درک و دانش مفهومی، تقویت دانش و مهارت‌های شخصی در موضوعات درسی و فراتر از آن، فرآیند یادگیری خود را تا سطح مطلوبی گسترش دهند.

2. برنامه سال‌های میانی (Middle Years Programme) در سیستم آموزشی IB

برنامه MYP، با ایجاد یک پایه آکادمیک مستحکم، اعتماد به‌نفس دانش‌آموزان برای مدیریت فرآیند یادگیری خود و برقراری ارتباط بین یادگیری در کلاس درس و در دنیای واقعی را افزایش می‌دهد.

شرایط سنی: 11 تا 16 ساله

اولین سال ارائه این برنامه: 1994

برنامه MYP، یک چارچوب چالشی است که دانش‌آموزان را تشویق می‌کند تا بین تحصیل و دنیای واقعی، ارتباط عملی برقرار کنند.

MYP یک برنامه آموزشی 5 ساله است که می‌تواند با مشارکت بین مدارس یا در فرمت‌های خلاصه‌شده گوناگونی (دو، سه یا چهار ساله) انجام شود. دانش‌آموزانی که برنامه آموزشی MYP را به پایان می‌رسانند، برای ورود به برنامه دیپلم IB (یا DP) یا برنامه شغلی IB (یا CP) آماده می‌شوند. چارچوب درسی برنامه MYP از هشت گروه درسی تشکیل شده که یک آموزش گسترده و متعادل برای دانش‌آموزان در ابتدای نوجوانی فراهم می‌سازد.

برنامه MYP در سیستم آموزشی IB، نیازمند حداقل 50 ساعت آموزش برای هر گروه درسی در هر سال تحصیلی است. در دو سال آخر این برنامه، گروه‌های درسی تعریف‌شده به دانش‌آموزان اجازه می‌دهند تا به اهداف یادگیری شخصی خود دست پیدا کنند. در سال پایانی برنامه آموزشی MYP، ارزشیابی الکترونیکی اختیاری MYP، نمرات تاییدشده توسط IB را بر اساس آزمون‌ها و کار کلاسی در طول دوره تعیین می‌کند.

برنامه MYP، مخصوص دانش‌آموزان 11 تا 16 ساله است. برنامه آموزشی MYP دارای یک طراحی کامل و جامع است؛ دانش‌آموزان با هر علاقه و توانمندی تحصیلی می‌توانند از مزایای شرکت در این دوره بهره‌مند شوند. اجرا و پیاده‌سازی MYP، تلاش و فعالیتی است که کل مدرسه را درگیر می‌کند، گرچه این برنامه را می‌توان بر اساس مدل‌های منتخب آموزشی تطبیق داد.

3. برنامه دیپلم (Diploma Programme) در سیستم آموزشی IB

هدف این برنامه، پرورش دانش‌آموزانی با دانش گسترده و عمیق است – دانش‌آموزانی که از نظر فیزیکی، ذهنی، احساسی و اخلاقی به خوبی رشد کرده اند. این برنامه نگرش پرسشگری دانش‌آموزان را شکل می‌دهد، تمایل آنان برای یادگیری را افزایش می‌دهد و آنها را برای پیشرفت در شغل و داشتن یک زندگی معنادار آماده می‌سازد.

شرایط سنی: 16 تا 19 ساله

اولین سال ارائه این برنامه: 1968

از طریق برنامه DP، مدارس قادرند دانش‌آموزانی پرورش دهند که:

• دارای دانش عمیق و گسترده‌ای هستند.
• از لحاظ فیزیکی، ذهنی، احساسی و اخلاقی کاملا رشد یافته اند.
• حداقل دو زبان خارجی را آموخته اند.
• در موضوعات درسی سنتی موفقیت کسب می‌کنند.
• طبیعت دانش را از طریق تئوری منحصربه‌فرد دانش در این برنامه کشف می‌کنند.

پژوهش‌های بین‌المللی نشان داده است که انتخاب برنامه DP برای دانش‌آموزان 16 تا 19 ساله دارای مزایای زیادی است، از جمله:

• دانش‌آموزان DP بهتر می‌توانند با حجم کار وارده مواجه شوند، زمان خود را مدیریت کنند و انتظارات را برآورده سازند.
• بر اساس آنالیز دانش‌آموزان DP در کشورهای کانادا، انگلستان و آمریکا، پروژه مقاله‌نویسی توانسته است رویکرد دانش‌آموزان برای یادگیری در آموزش عالی را بهبود بخشد.
• یک پژوهش در سال 2013 نشان داده است که 72 درصد از دانش‌آموزان DP در چین، در یکی از 500 دانشگاه برتر جهان مشغول به تحصیل شده اند.

برنامه درسی Diploma Programme (DP) از شش گروه درسی تشکیل شده و هسته DP شامل نظریه دانش (ToK)، خلاقیت، فعالیت، خدمات (CAS) و پژوهش و مقاله‌نویسی (extended essay) می‌شود. از طریق هسته اصلی برنامه DP، دانش‌آموزان می‌توانند با نظریه دانش آشنا شوند، یک پژوهش را به طور مستقل انجام دهند و در پروژه‌های مرتبط با خدمات اجتماعی مشارکت داشته باشند. فرآیند ارزشیابی DP، میزان پیشرفت دانش‌آموزان در مهارت‌های تحصیلی و دستیابی به اهداف‌شان را مورد سنجش قرار می‌دهد، مثلا:

• آنالیز و ارائه اطلاعات
• ارزیابی و شکل‌دهی استدلال
• حل خلاقانه مساله

در این فرآیند، مهارت‌های اصلی نیز مورد ارزیابی قرار می‌گیرند، مانند:

• کسب دانش
• درک مفاهیم اصلی
• به کارگیری روش‌های استاندارد

ارزیابی DP، علاوه بر مهارت‌های تحصیلی، نگرش بین‌المللی و مهارت‌های بین فرهنگی را نیز تقویت می‌کند.

عملکرد دانش‌آموزان بر اساس استانداردهای خاصی سنجیده می‌شود و به جایگاه دانش‌آموز در رده‌بندی کلی ارتباطی ندارد.

سیستم آموزشی IB از ارزیابی‌های داخلی و خارجی در DP استفاده می‌کند.

ارزیابی خارجی

امتحانات پایه اصلی برای بیشتر دوره‌ها را تشکیل می‌دهند. زیرا قابلیت اطمینان و بی‌طرفی بالایی دارند.

این آزمون‌ها شامل موارد زیر می‌شود:

• مقاله
• مسائل ساختاریافته
• سوالات با پاسخ کوتاه
• سوالات با پاسخ‌های داده‌ای
• سوالات با پاسخ متنی
• سوالات بررسی موردی
• سوالات چندگزینه‌ای – البته اینگونه از سوالات به ندرت استفاده می‌شوند.

ارزیابی داخلی

ارزیابی توسط معلم نیز در بیشتر دوره‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ارزیابی شامل موارد زیر می‌شود:

• کار شفاهی در دروس زبان خارجی
• کار میدانی در جغرافیا
• کار آزمایشگاهی در علوم
• تحقیق در ریاضی
• عملکرد هنری

4. برنامه شغلی (Career-related Programme) در سیستم آموزشی IB

برنامه شغلی در سیستم آموزشی IB، یک برنامه منحصربه‌فرد برای دانش‌آموزان در سال‌های پایانی تحصیل در مدرسه است. این برنامه دانش‌آموزان را به مهارت‌های آینده مجهز می‌کند و از طریق ترکیب موضوعات درسی با علایق حرفه‌ای، آنها را برای دنبال‌کردن مسیر شغلی مورد نظرشان آماده می‌سازد.

شرایط سنی: 16 تا 19 ساله

اولین سال ارائه این برنامه: 2012

برنامه شغلی (CP)، یک چارچوب از آموزش بین‌المللی است که ارزش‌های IB را در یک برنامه منحصربه‌فرد می‌گنجاند تا نیازهای دانش‌آموزان شرکت‌کننده در آموزش مرتبط با شغل را برآورده سازد. این برنامه منجر به تحصیل در آموزش عالی، کارآموزی یا استخدام می‌شود.

برنامه CP به طور خاص برای دانش‌آموزانی طراحی شده که می‌خواهند همزمان با حضور در آموزش شغلی، مهارت‌های مادام‌العمر و قابل انتقال در دانش عملی، تفکر خلاق، ارتباطات و مشارکت در فعالیت‌های بین فرهنگی را کسب کنند.

دانش‌آموزان CP حداقل در دو دوره IB Diploma Programme (DP)، یک هسته شامل چهار عنصر اصلی و یک مطالعه شغلی شرکت می‌کنند. برای دانش‌آموزان برنامه CP، دوره‌های DP پایه نظری و دقت علمی این برنامه را فراهم می‌سازند؛ آموزش شغلی نیز در راستای بخش آموزشی این برنامه است و رویکردهایی عملی و واقعی برای یادگیری ارائه می‌دهد. هسته CP به دانش‌آموزان در توسعه مهارت‌ها و توانمندی‌های مورد نیاز برای یادگیری مادام‌العمر کمک می‌کند.

دانش‌آموزان در پایان دوره‌های IB Diploma Programme در آزمون‌های کتبی شرکت می‌کنند و نمره آنها توسط برگزارکنندگان خارجی آزمون IB مشخص می‌گردد. عناصر هسته CP توسط مدرسه ارزیابی می‌شود.

برنامه درسی در سیستم آموزشی IB

1. چارچوب برنامه درسی PYP

این چارچوب به عنوان سازمان‌دهنده برنامه درسی در نظر گرفته می‌شود و یک راهنمای دقیق برای دستیابی به یادگیری پرسشگرانه مفهومی اصیل ارائه می‌دهد که چالشی، چشمگیر و مرتبط با نیازهای دانش‌آموزان PYP است.

در این برنامه پژوهش‌محور دانش‌آموران می‌توانند دانش، درک مفهومی و مهارت‌ها و ویژگی‌های یک دانش‌آموز IB را در خود پرورش دهند.

مدل فرارشته‌ای در هر سه قطب چارچوب درسی PYP وجود دارد: دانش‌آموز، یادگیری و آموزش، جامعه آموزشی.

• یادگیرنده یا دانش‌آموز: خروجی آموزش برای دانش‌آموز و چیزی که در جستجوی آن هستند را توصیف می‌کند. (یادگیری چیست؟)
• یادگیری و آموزش: ویژگی‌های متمایز یادگیری و آموزش را بیان می‌کند. (چطور می‌توان به بهترین شکل از دانش‌آموزان پشتیبانی کرد؟)
• جامعه یادگیری: بر روی اهمیت دستاوردهای اجتماعی یادگیری و نقش جوامع IB در کسب چنین دستاوردهایی تاکید دارد. (چه کسی فرآیند یادگیری و آموزش را تسهیل می‌کند؟)

2. چارچوب برنامه درسی MYP

برنامه MYP در سیستم آموزشی IB از 8 گروه درسی تشکیل شده است:

• یادگیری زبان خارجی
• زبان و ادبیات
• افراد و جوامع
• علوم
• ریاضیات
• هنر
• ورزش و تربیت بدنی
• طراحی

برنامه MYP در سیستم آموزشی IB نیازمند حداقل 50 ساعت آموزشی برای هر گروه درسی در یک سال تحصیلی است. در سال 4 و 5، دانش‌آموزان می‌توانند از بین 8 گروه درسی، 6 گروه را برای تحصیل انتخاب کنند. این انعطاف‌پذیری در راستای شریط و الزامات مدرسه و نیازهای تحصیلی دانش‌آموزان ارائه می‌شود.

در هر سال تحصیلی، دانش‌آموزان MYP در حداقل یک واحد فرارشته‌ای مشارکت می‌کنند که شامل حداقل دو گروه درسی است.

در این برنامه آموزشی، دانش‌آموزان یک پروژه بلندمدت را نیز انجام می‌دهند که در آن در مورد چیزی که تمایل دارند بیاموزند تصمیم می‌گیرند، دانسته‌های خود را کشف می‌کنند، موارد مورد نیاز برای تکمیل پروژه را شناسایی می‌کنند و یک پروپوزال برای تکمیل آن آماده می‌سازند.

برنامه MYP به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا شناخت‌شان از توانمندی‌ها، ویژگی‌ها، احساسات و … خود را توسعه دهند و حس مسئولیت‌پذیری در قبال جامعه را در آنها تقویت می‌کند.

آموزش و یادگیری در برنامه MYP سیستم آموزشی IB بر اساس مفاهیم زیر پایه‌گذاری شده است:

• آموزش و یادگیری در متن

فرآیند یادگیری دانش‌آموزان در بطن زندگی و در ارتباط با تجربیات مرتبط با دنیای واقعی با سهولت بهتری انجام می‌پذیرد. دانش‌آموزان MYP با استفاده از مفاهیم جهانی می‌توانند درک‌شان از اشتراکات انسانی و حفاظت مشترک از سیاره زمین را توسعه دهند.

• درک مفاهیم

مفاهیم، ایده‌های بزرگی هستند که مطابق با اصل خاص و در موضوعات مختلف دارای ارتباط و پیوستگی هستند. دانش‌آموزان MYP از مفاهیم برای تحقیق و پژوهش در مسائل و ایده‌های شخصی، بومی و جهانی و سنجش همه‌جانبه دانش استفاده می‌کنند.

• رویکردهایی برای یادگیری

رویکردهایی برای یادگیری یا ATL، یک رشته یکپارچه بین همه گروه‌های درسی است که پایه و اساس یادگیری مستقل را فراهم می‌سازد و استفاده از دانش و مهارت دانش‌آموزان در فضاهای ناشناخته را تشویق می‌کند. توسعه و به کارگیری این مهارت‌های اجتماعی، فکری، پژوهشی، ارتباطی و مدیریت شخصی به دانش‌آموزان یاد می‌دهد چگونه یاد بگیرند.

• Service as Action، از طریق خدمات اجتماعی

اقدام و خدمات همواره به عنوان ارزش‌های مشترک جامعه IB در نظر گرفته می‌شده است. دانش‌آموزان، در هنگام به کارگیری چیزهایی که در کلاس درس و خارج از آن می‌آموزند، وارد عمل می‌شوند. دانش‌آموزان IB تلاش می‌کنند به افرادی دلسوز و مسئول در جامعه تبدیل شوند و بر روی زندگی دیگران و محیط زیست تاثیر مثبتی داشته باشند. Service as Action بخش ضروری از این برنامه، بخصوص در MYP است.

• مشارکت و تنوع یادگیری در MYP

مدارس، به عنوان بخشی از برنامه درسی MYP، بین برنامه درسی مکتوب، آموزشی و ارزیابی تمایز قائل می‌شوند. این موضوع در طراحی واحد و محیط درسی ترسیم شده است که در طول اعتبارسنجی و ارزیابی برنامه مورد بازبینی قرار می‌گیرد.

MYP به مدارس اجازه می‌دهد شرایط قانونی دولتی، استانی و ملی برای دانش‌آموزان دارای نیازهای دسترسی را کسب کنند. این مدارس باید یک خط مشی در مورد نیازهای آموزشی خاص (SEN) ارائه دهند که مقدمات ارزیابی، امکانات کلاس درس و اصلاحات برنامه درسی برای برآورده‌ساختن نیازهای یادگیری دانش‌آموزان را تشریح کند.

3. چارچوب برنامه درسی DP

این برنامه درسی برای گروه‌های درسی شش‌گانه و دروس هسته DP طراحی شده است.

دروس هسته‌ای DP از سه عنصر اصلی تشکیل شده است و هدف از آنها، توسعه تجربیات آموزشی دانش‌آموزان و به چالش‌کشیدن آنان برای استفاده از مهارت‌ها و دانش‌شان است.

این سه عنصر اصلی عبارتند از:

• نظریه دانش (Theory of knowledge)، که در آن دانش‌آموزان در مورد طبیعت دانش و چگونگی درک چیزی که می‌خواهیم بدانیم، می‌اندیشند.
• پژوهش و تحقیق (The extended essay)، نوعی از تحقیق مستقل است که در پایان به ارائه یک مقاله 4.000 کلمه‌ای منتهی می‌شود.
• خلاقیت، فعالیت، خدمات (Creativity, activity, service)، که طی آن دانش‌آموزان یک پروژه مرتبط با این سه مفهوم را انجام می‌دهند.

شش گروه درسی برنامه DP عبارتند از:

• زبان و ادبیات
• یادگیری زبان خارجی
• افراد و جوامع
• علوم
• ریاضیات
• هنر

انتخاب موضوع درسی در برنامه DP

در این برنامه آموزشی، دانش‌آموزان می‌توانند دوره‌های دلخواه خود را از این گروه‌های موضوعی انتخاب کنند: زبان و ادبیات، یادگیری زبان خارجی، افراد و جوامع، علوم، ریاضیات، هنر.

دانش‌آموزان می‌توانند به جای انتخاب دوره‌ای از گروه هنر، در یکی از موضوعات علوم، افراد و جوامع یا زبان به تحصیل بپردازند.

دانش‌آموزان بعضی موضوعات درسی سیستم آموزشی IB را در سطح عالی (HL) و بعضی‌ها را در سطح استاندارد (SL) می‌آموزند. دوره‌های HL و SL بر اساس شاخص‌های نمره‌دهی یکسان ارزیابی و سنجیده می‌شوند و از دانش‌آموزان سطح عالی انتظار می‌رود که دانش، درک و مهارت‌های بیشتری را به نمایش گذارند. هر دانش‌آموز می‌تواند حداقل سه (یا 4) موضوع درسی را در سطح عالی و مابقی دروس را در سطح استاندارد انتخاب کند.

موضوعات درسی سطح استاندارد مستلزم 150 ساعت آموزش هستند و موضوعات درسی سطح عالی از 240 ساعت آموزش تشکیل می‌شوند.

4. چارچوب برنامه درسی CP

برنامه شغلی در سیستم آموزشی IB یک چارچوب آموزشی سه بخشی است که از عناصر زیر تشکیل می‌شود:

• دوره‌های از برنامه دیپلم DP
• دروس هسته CP
• موضوعات درسی مرتبط با شغل

دانش‌آموزان در این برنامه آموزشی، حداقل دو دوره DP را در هر یک از گروه‌های موضوعات درسی این برنامه به پایان می‌رسانند.

عناصر اصلی CP به دوره‌های DP و آموزش‌های مرتبط با شغل انسجام می‌بخشد و همه جنبه‌های این چارچوب آموزشی را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد. دانش‌آموزان از طریق دروس اصلی CP، مهارت‌های حرفه‌ای و ویژگی‌های شخصی را در خود ارتقاء می‌دهند و می‌توانند عادت‌های ذهنی مورد نیاز برای یادگیری مادام‌العمر را در خود پرورش دهند.

هر مدرسه مناسب‌ترین آموزش‌های مرتبط با شغل را با توجه به شرایط محلی و نیازهای دانش‌آموزانش انتخاب می‌کند. آموزش‌های شغلی باید مطابق با معیارهای سیستم آموزشی IB برای اعتبارسنجی، ارزیابی و تضمین کیفیت باشد.

مزایای تحصیل در دوره‌های CP در سیستم آموزشی IB

برنامه CP دانش‌آموزان را قادر می‌سازد:

• مسیر تحصیلی شغلی دلخواه خود در زندگی را دنبال کنند.
• موضوعات تحصیلی را با علایق و مهارت‌های شخصی و حرفه‌ای خود در هم آمیزند.
• در فرآیند یادگیری، که بر روی جامعه تاثیر مثبتی ایجاد می‌کند، مشارکت داشته باشند.
• مهارت تفکر خلاقانه و انتقادی را بیاموزند.
• در موقعیت‌های گوناگون بتوانند به صورت شفاف و موثر ارتباط برقرار کنند.
• به طور مستقل و با همکاری سایرین بتوانند کار کنند.
• دیدگاه‌ها و چشم‌اندازهای جدید را مورد بررسی قرار دهند.
• خودآگاهی و اتکاء به‌نفس بیشتری داشته باشند.
• انطعاف‌پذیری و سازگاری بیشتری نشان دهند.
• آگاهی بین‌المللی و جهانی خود را توسعه دهند.
• دانش خود را در سناریوها و موقعیت‌های دنیای واقعی به کار گیرند.

ویژگی‌های دانش‌آموزان IB

هدف برنامه IB پرورش افرادی با ویژگی‌های بین‌المللی است که اشتراکات انسانی و حفاظت از محیط زیست را به رسمیت می‌شناسند و به ایجاد جهانی بهتر و صلح‌آمیزتر کمک می‌کنند.

پرسشگر. دانش‌آموزان کنجکاوی طبیعی خود را تقویت می‌کنند و مهارت‌های لازم برای هدایت تحقیق و پژوهش و یادگیری مستقل را کسب می‌کنند. این افراد از یادگیری لذت می‌برند و علاقه به یادگیری را در طول زندگی‌شان حفظ می‌کنند.

دانا. دانش‌آموزان مفاهیم، ایده‌ها و مسائلی که دارای اهمیت ملی و بین‌المللی هستند را کشف می‌کنند. در این راستا، آنها دانش عمیقی کسب می‌کنند و بینش خود را در طیف متعادل و گسترده‌ای از اصول توسعه می‌دهند.

متفکر. دانش‌آموزان برای استفاده از مهارت‌های تفکر خلاقانه و انتقادی برای شناسایی و درک مشکلات پیچیده و گرفتن تصمیم‌های منطقی و اخلاقی آماده می‌شوند.

ارتباط‌گیرنده. دانش‌آموزان ایده‌ها و اطلاعات را به خوبی درک می‌کنند و می‌توانند با اعتماد به‌نفس بالا و به بیشتر از یک زبان در حالت‌های مختلف ارتباط برقرار کنند. این افراد تمایل زیادی به همکاری موثر با سایرین دارند.

اخلاق‌مدار. دانش‌آموزان با شرافت و صداقت، عدالت و احترام به افراد، گروه‌ها و جوامع رفتار می‌کنند. این افراد مسئولیت اعمال خود و عواقب احتمالی آن را بر عهده می‌گیرند.

روشن‌فکر. دانش‌آموزان فرهنگ و تاریخ خود را به خوبی می‌شناسند و برای رویارویی و درک عقاید، ارزش‌ها و سنت‌های سایر افراد و جوامع نیز آماده هستند. آنها جستجو و ارزیابی دیدگاه‌های متفاوت را یاد می‌گیرند و مشتاق رشد از طریق کسب تجربه هستند.

دلسوز و مهربان. دانش‌آموزان همدردی و درک و احترام خوبی نسبت به نیازها و احساسات دیگران قائل هستند. اینان برای تغییر مثبت بر روی زندگی دیگران و محیط زیست، به اقدامات و ارائه خدمات مربوطه تعهد شخصی دارند.

ریسک‌پذیر. دانش‌آموزان با اشتیاق و دوراندیشی به سوی موقعیت‌های ناشناخته و غیر مطمئن می‌روند و برای کشف نقش‌ها، ایده‌ها و استراتژی‌های جدید از استقلال فکری خوبی برخوردارند. آنها شجاع و در دفاع از باورهای خود، جسور و سخنور هستند.

متعادل. دانش‌آموزان اهمیت تعادل ذهنی، فیزیکی و احساسی برای دستیابی به رفاه خود و دیگران را به خوبی درک کرده اند.

اندیشمند. دانش‌آموزان به تجربه و یادگیری خود توجه دقیقی نشان می‌دهند. این افراد قادرند نقاط قوت و محدودیت‌های خود را ارزیابی و درک نمایند و در طول فرآیند یادگیری و توسعه فردی، به خوبی از خود پشتیبانی کنند.

مزایای تحصیل در سیستم آموزشی IB برای دانش‌آموزان

دانش‌آموزان مدارس جهانی IB، از یک آموزش چالشی و متنوع برخوردار می‌شوند.

دانش‌آموزان در سیستم آموزشی IB:

• به تفکر انتقادی و حل مشکلات پیچیده تشویق می‌شوند.
• فرآیند یادگیری را به شیوه دلخواه خود انجام می‌دهند.
• بخش اصلی برنامه‌های آموزشی هستند که آنها را به سوی بهترین دانشگاه‌های سراسر جهان هدایت می‌کند.
• از طریق یادگیری یک زبان دوم، آگاهی فرهنگی بیشتری کسب می‌کنند.
• توانایی برقرار ارتباط با افراد گوناگون در دنیای در حال تغییر امروزی را خواهند داشت.

دانش‌آموزان IB اغلب عملکرد بهتری دارند و ویژگی‌های آکادمیک، اجتماعی و احساسی قدرتمندی از خود به نمایش می‌گذارند.

سیستم آموزشی IB چه تفاوتی دارد؟

سیستم آموزشی International Baccalaureate هدفی بیش از یک برنامه آموزشی را دنبال می‌کند. چهار برنامه گوناگون در سیستم آموزشی IB جوانانی کنجکاو، دانا و دلسوز را پرورش می‌دهند که انگیزه زیادی برای موفقیت دارند. سیستم آموزشی IB با ایجاد مهارت‌های تفکر انتقادی، تقویت کنجکاوی و توانایی حل مساله، مزایای زیادی در اختیار دانش‌آموزان خود قرار می‌دهد.

مدارس IB در تلاش هستند دانش‌آموزانی پرورش دهند که از طریق درک و احترام بین فرهنگی، همراه با اشتیاق سالم برای یادگیری و تعالی، دنیای بهتری بسازند.

چارچوب‌های سیستم آموزشی IB می‌توانند در سازگاری با برنامه درسی ملی در همه گروه‌های سنی مدارس کار کنند. بیشتر از نیمی از مدارس جهانی IB از سرمایه دولتی استفاده می‌کنند.

برنامه‌های آموزشی IB از سایر برنامه‌های درسی متفاوت هستند، زیرا:

• دانش‌آموزان را در همه سنین برای داشتن تفکر انتقادی و فرضیه‌های چالشی تشویق می‌کنند.
• مستقل از سیستم‌های دولتی و ملی توسعه پیدا می‌کنند.
• دانش‌آموزان را در همه سنین تشویق می‌کنند تا بافت‌های محلی و جهانی را در نظر بگیرند.
• دانش‌آموزانی چندزبانه تربیت می‌کنند.

مدارس مختلف برای اینکه بتوانند برنامه‌های IB را تدریس کنند، باید دارای مجوز رسمی باشند. مدرسه‌ای که مجوز رسمی ارائه آموزش‌های IB را داشته باشد، به عنوان مدرسه جهانی IB یا IB World School شناخته می‌شود.

زنجیره‌ای از آموزش بین‌المللی

سیستم آموزشی IB پیوستاری از آموزش را ارائه می‌دهد که از چهار برنامه تشکیل شده است. این چهار برنامه آموزشی تحت فلسفه IB و رویکردهای یادگیری و آموزش آن، انسجام و یکپارچگی خود را حفظ می‌کنند. این برنامه‌ها دانش‌آموزان را به کسب دستاوردهای فردی و تحصیلی تشویق می‌کند و آنها را برای موفقیت در تحصیل و توسعه فردی به چالش می‌کشد.

روش ایده‌آل

برنامه‌های آموزشی IB از روال مطلوب در پژوهش‌های ملی و بین‌المللی و تحقیقات انجام‌شده در جامعه جهانی IB بهره می‌برند. این برنامه‌ها دانش‌آموزان را تشویق می‌کنند تا در این دنیای بسیار پیچیده و بسیار مرتبط، ذهنیت بین‌المللی داشته باشند. دانش‌آموزان یاد می‌گیرند چگونه بیاموزند.

در طول برنامه‌های سیستم آموزشی IB، دانش‌آموزان رویکردهای مرتبط با مهارت‌های یادگیری و ویژگی‌های خاص دانش‌آموزان IB را می‌آموزند. دانش‌آموزان تعلیم‌یافته تحت سیستم آموزشی IB، به طور مثبت و موثری برای داشتن تفکر انتقادی و یادگیری در یک محیط انعطاف‌پذیر فراتر از مرزهای ملی، فرهنگی و اصول گوناگون به چالش کشیده می‌شوند.

سیستم آموزشی IB به دانش‌آموزان کمک می‌کند:

• پرسش‌های چالشی مطرح کنند.
• تفکر انتقادی داشته باشند.
• مهارت‌های پژوهشی مورد نیاز در آموزش عالی را کسب کنند.

برنامه‌های آموزشی IB دانش‌آموزان را به فعالیت در جامعه و یادگیری را خارج از فرآیند تحصیل آکادمیک ادامه دهند.