مدارس سوئیس
سیستم آموزشی مدارس سوئیس یکی از پیشرفته‌ترین سیستم‌های آموزشی در سراسر جهان است. کشور سوئیس بهترین انتخاب برای دانش‌آموزانی به شمار می‌آید که تصمیم دارند در خارج از کشور به تحصیل بپردازند. نظام آموزشی مدارس کشور سوئیس به خوبی سازمان یافته و مسئولیت و مدیریت آن به کانتون‌ها واگذار شده است.
مدیریت و قانونگذاری سیستم مدارس در سوئیس بر عهده کانتون‌ها است، ولی عملکرد کلی بر اساس چارچوب مشخص‌شده توسط دولت مرکزی خواهد بود. هر کانتون تقویم مدرسه، برنامه درسی و معیارهای مختص به خودش را دارد. سیستم آموزشی تدوین‌شده مدارس سوئیس توسط کانتون‌ها، توسط دبیرخانه دولتی آموزش، تحقیقات و نوآوری (SERI) مورد بازبینی قرار می‌گیرد. این تمرکززدایی مزیت‌های زیادی دارد، ولی در عین حال جابجایی کودکان از یک کانتون به کانتون دیگر را برای والدین دشوار کرده است.
یک ویژگی متمایز سیستم آموزشی در مدارس سوئیس، توجه به خواسته‌ها و توانایی‌های دانش‌آموزان است. این موضوع با ایجاد تنوع در مسیرهای موجود برای دانش‌آموز در روند تحصیل در آموزش ابتدایی نمود پیدا می‌کند. با اینکه کانتون‌ها خود سیستم آموزشی‌شان را اداره می‌کنند، ولی نقطه مشترک بین همه آنها وجود همین تنوع است.
در مدارس بین‌المللی سوئیس، سیستم‌های آموزشی متنوعی مانند سیستم آموزشی ملی کشور سوئیس و فرانسه، IB، سیستم آموزشی ملی انگلستان (GCSE/A-Level)، سیستم آموزشی آمریکایی مانند US High School و Advanced Placement (AP) را به فارغ‌التحصیلان خود ارائه می‌دهند.
تحصیل در مدارس سوئیس برای همه کودکان بین 9 تا 11 ساله در این کشور اجباری است. آموزش اجباری کودکان از حدود چهار تا شش سالگی آغاز می‌شود و تا سن 15 سالگی ادامه می‌یابد. کانتون‌ها در مورد سن تحصیل نیز به صورت مستقل تصمیم‌گیری می‌کنند.
با اینکه مدارس خصوصی و غیر انتفاعی زیادی در سوئیس وجود دارند، با این حال اکثر دانش‌آموزان در مدارس دولتی سوئیس در ناحیه خود به تحصیل می‌پردازند. در محیط پر از تنوع و گوناگونی این مدارس، امکان تجربه پیشینه‌های فرهنگی متفاوتی مانند تفاوت‌های زبانی، برای دانش‌آموزان فراهم شده است. مدارس دولتی سوئیس فاقد شهریه هستند و کودکان ملزم به پوشیدن یونیفرم نیستند.
خانواده‌هایی ایرانی که علاقمند به تحصیل فرزندانشان در مدارس سوئیس هستند، با دریافت پذیرش از مدارس شبانه‌روزی سوئیس امکان دریافت ویزای تحصیلی برای فرزندان خود را دارند. آموزش چندین زبان مختلف، فراهم‌آوردن محیطی امن و مطمئن، برخورداری از امکانات وسیع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری، ارائه سیستم‌های آموزشی متنوع و بروز دنیا و ارائه فعالیت‌های متعدد فوق برنامه به دانش‌آموزان، مدارس شبانه‌روزی سوئیس را در زمره خاص‌ترین، برترین و البته گران‌ترین مدارس شبانه‌روزی دنیا قرار داده است.
سیستم‌های آموزشی سوئیس
ابتدایی
آموزش ابتدایی در بیشتر مدارس کشور سوئیس شامل کودکستان و دوره اول یادگیری می‌شود. کودکستان در هیچ یک از کانتون‌ها اجباری نیست، ولی دبستان اجباری است.
کودکان در کودکستان، در مورد اصول رفتاری و دانش مقدماتی آموزش می‌بینند. همچنین با سایر زبان‌های موجود در فرهنگ سوئیس آشنا می‌شوند. مهارت‌های اجتماعی و آداب رفتاری اولیه از طریق فرآیند یادگیری مبتنی بر بازی به دانش‌آموزان آموزش داده می‌شود. مهارت خواندن مقدماتی و ریاضیات نیز از طریق موسیقی، بازی‌ها، هنر و کاردستی به دانش‌آموزان تدریس می‌شود.
در سیستم آموزش مدارس سوئیس، کودکان در سن شش سالگی و با به‌پایان‌رساندن کودکستان وارد دبستان می‌شوند.
ساختار و ترکیب آموزشی در دبستان‌ها بر اساس کانتون‌ها متفاوت است. در کانتون‌های آلمانی‌زبان، کودکستان و دو سال دبستان مدارس سوئیس با هم ترکیب می‌شوند و دوره اول یادگیری را تشکیل می‌دهند، که در آن دانش‌آموزان 4 تا 8 ساله در یک کلاس درس قرار می‌گیرند. در سوئیس به این دوره Grundstufe یا Basisstufe می‌گویند.
در کانتون‌های فرانسوی‌زبان، دو سال کودکستان با دو سال تحصیلی دیگر با هم ترکیب می‌شوند و اولین دوره تحصیل در مقطع ابتدایی را در سیستم مدارس سوئیس بوجود می‌آورند.
کودکان در کانتون‌های ایتالیایی‌زبان از سن چهارسالگی وارد کودکستان می‌شوند.
متوسطه
آموزش متوسطه در مدارس سوئیس به دو مرحله تقسیم می‌شود؛ آموزش متوسطه اول و آموزش متوسطه دوم. کودکان آموزش متوسطه اول را از سن 11 تا 12 سالگی آغاز می‌کنند، که به مدت سه یا 4 سال به طول می‌انجامد. آموزش متوسطه دوم، از دیدگاه سن دانش‌آموزان معادل دبیرستان در سیستم آموزشی آمریکا است. با این حال، با سیستم دبیرستان آمریکایی بسیار متفاوت است.
آموزش متوسطه اول
مدارس متوسطه اول در کشور سوئیس Gymnasiums یا Kantonsschule نامیده می‌شوند. در این مقطع از مدارس سوئیس، دانش‌آموزان زبان مادری، یکی دیگر از زبان‌های رسمی سوئیس و زبان انگلیسی را می‌آموزند. در سیستم آموزشی مدارس سوئیس تمرکز زیادی بر روی زبان وجود دارد، بنابراین بیشتر افراد در این کشور حداقل به یک زبان دیگر نیز می‌توانند صحبت کنند.
علوم طبیعی نیز در سیستم آموزشی مدارس سوئیس از اهمیت ویژه‌ای برخوردارند؛ ریاضیات، زیست‌شناسی، شیمی، فیزیک و جغرافیا به عنوان موضوعات اصلی در مدارس سوئیس تدریس می‌شوند. سایر موضوعات مانند تاریخ، آموزش اجتماعی، موسیقی، هنر و طراحی، تربیت بدنی و سلامت، اقتصاد خانواده، هدایت شغلی و آمادگی فنی-حرفه‌ای نیز در برنامه آموزشی مدارس متوسطه اول در نظر گرفته شده اند.
دانش‌آموزان در این مدارس با نمرات 6 (بالاترین نمره) تا 1 (پایین‌ترین نمره) ارزیابی می‌شوند. همچنین در پایان سال تحصیلی در مدارس سوئیس، در آزمونی با هدف سنجش دانش بدست‌آمده در سال تحصیلی شرکت می‌کنند. بر حسب عملکرد در پایان سال، دانش‌آموزان می‌توانند به پایه تحصیلی بعدی در مدارس سوئیس بروند یا مجبور به گذراندن دوباره همان پایه می‌شوند.
آموزش متوسطه دوم
دبیرستان در سیستم آموزشی مدارس سوئیس اجباری نیست و ساختار منحصربفردی دارد. دانش‌آموزان پس از آنکه آموزش متوسطه اول را به پایان رساندند، می‌توانند در مورد شغل دلخواه خود تصمیم‌گیری کنند. آنها می‌توانند از بین مدارس آموزش فنی-حرفه‌ای (VET)، Baccalaureate یا مدرسه تخصصی متوسطه دوم یکی را انتخاب نمایند.
مدرسه فنی-حرفه‌ای انتخاب اول بیشتر دانش‌آموزان در سوئیس است. دانش‌آموزان در اینگونه مدارس مهارت‌های گوناگونی را می‌آموزند و طی دوره‌های کارآموزی در یک یا چند شرکت مختلف، تجربه‌های عملی در مورد مهارت‌های آموخته‌شده کسب می‌کنند. طول دوره تحصیل در این نوع از مدارس سوئیس، 2 تا 4 سال است و کسب دانش فنی و عملی را برای دانش‌آموزان امکان‌پذیر می‌سازد. دانش‌آموزان از طریق مدارس فنی-حرفه‌ای یک دیپلم یا گواهینامه فدرال VET دریافت می‌کنند که امکان کار و ادامه تحصیل در مقطع‌های بالاتر را فراهم می‌کند.
مدرسه Baccalaureate انتخاب یک سوم از دانش‌آموزان سوئیس است. در این دسته از مدارس کشور سوئیس، که آنها را می‌توان ادامه آموزش متوسطه اول در نظر گرفت، موضوعات مشابه آموزش متوسطه اول به علاوه حقوق و اقتصاد آموزش داده می‌شوند. ثبت نام در این مدارس بر اساس عملکرد دانش‌آموز در سال‌های تحصیلی گذشته انجام می‌پذیرد و سیستم نمره‌دهی مشابه آموزش متوسطه اول است. بر حسب کانتون، تحصیل در این مدارس معمولا بین 3 تا 6 سال به طول می‌انجامد.
در پایان این برنامه تحصیلی، دانش‌آموزان باید در یک آزمون شرکت کنند و یک مقاله Baccalaureate نیز ارائه دهند. بر اساس عملکرد در این آزمون، یک گواهینامه با نام Matura به دانش‌آموزان اعطا می‌شود و پس از آن واجد شرایط آغاز تحصیل در دانشگاه‌های کانتونی، مؤسسه‌های فنی و دانشگاه‌های تربیت معلم خواهند بود.
مدارس تخصصی متوسطه دوم آمادگی تخصصی برای اشتغال در خدمات درمانی، مددکاری اجتماعی و آموزش را فراهم می‌کنند. دانش‌آموزان در این مدارس با سیستم نمره‌دهی مشابه مقطع قبلی سنجیده می‌شوند و موضوعات اصلی مرتبط با حرفه خاص را آموزش می‌بینند. نمره، صلاحیت دانش‌آموز برای رفتن به سال بعد را مشخص می‌کند. این برنامه آموزشی سه سال طول می‌کشد و در پایان، دانش‌آموز باید در یک آزمون نهایی در شش موضوع شرکت کند. دانش‌آموزان در صورت قبولی در این آزمون، موفق به دریافت گواهینامه مدرسه تخصصی متوسطه دوم می‌شوند و می‌توانند در کالج‌های PET به ادامه تحصیل بپردازند.
چه زبان‌هایی در مدارس سوئیس تدریس می‌شوند؟
زبان آموزش در مدارس سوئیس بر اساس زبان ناحیه، متفاوت و یکی از زبان‌های آلمانی، فرانسوی، ایتالیایی یا رومانش خواهد بود. در بیشتر کانتون‌ها، دانش‌آموزان در طول دوره تحصیل اجباری حداقل دو زبان را می‌آموزند.
انواع مدارس سوئیس
انواع گوناگونی از مدارس در سیستم آموزشی کشور سوئیس وجود دارد. مدارس سوئیس به واسطه کیفیت آموزش و تنوع گسترده در برنامه‌های درسی ارائه‌شده دارای شهرت خوبی هستند. والدین و دانش‌آموزان بخصوص در آموزش متوسطه، گزینه‌های زیادی برای انتخاب بین مدارس دولتی و خصوصی یا غیر انتفاعی دارند. بیشتر مدارس سوئیس در موضوعات یا زمینه‌های خاصی آموزش تخصصی ارائه می‌دهند و دانش‌آموز را برای اشتغال یا ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آماده می‌سازند.
انواع مدارس ابتدایی در سوئیس
برنامه درسی و ساختار مدارس سوئیس توسط کانتون تعیین می‌شود. هر کانتون سیستم تامین سرمایه و اختصاص فضای تحصیلی مختص خودش را دارد و در برخی از کانتون‌های کوچک که فاقد مدرسه دولتی هستند، دانش‌آموزان می‌توانند با دریافت کمک هزینه تحصیلی در مدارس خصوصی مشغول به تحصیل شوند. معمولا بیشتر دانش‌آموزان دبستانی در مدارس اداره‌شده توسط شورای محلی (Gemeinde) حضور می‌یابند، با این حال بعضی از مناطق اقدام به ترکیب خدمات و ایجاد امکانات بیشتر کرده اند.
مدارس ابتدایی دولتی سوئیس
بیش از 90 درصد دانش‌آموزان دبستانی در مدارس ابتدایی دولتی کشور سوئیس تحصیل می‌کنند. دانش‌آموزان به مدت شش تا هشت سال در این مدارس حضور می‌یابند و با برنامه‌های آموزشی متمرکز بر روی برنامه‌ریزی شغلی و رشد شخصی آموزش می‌بینند. با اینکه در سیستم آموزشی مدارس سوئیس، برنامه‌های درسی به صورت مستقل توسط کانتون‌ها تدوین می‌شود، ولی مقامات دولتی با هدف تضمین بالابودن استانداردهای یادگیری، آموزش دولتی را به دقت تحت نظارت قرار می‌دهند.
مدارس مونته‌سوری سوئیس (Montessori)
مدارس مونته‌سوری، آن دسته از مدارس ابتدایی هستند که برنامه آموزشی پیشنهادشده توسط معلم ایتالیایی، ماریا مونته‌سوری را اجرا می‌کنند. این مدارس، استقلال دانش‌آموز را از سنین پایین به رسمیت می‌شناسند و کنجکاوی و توانمندی دنیای واقعی را مبنای کلاس‌های درسی خود قرار می‌دهند. در این مدارس بر روی پرورش دانش‌آموز از طریق بازی و تجربه، یادگیری بر اساس تجربه‌ها و مراودات اجتماعی واقعی تاکید زیادی می‌شود. دانش‌آموزان در بعضی از کانتون‌ها باید پس از تحصیل در مدرسه مونته‌سوری و پیش از ورود به کارآموزی یا دبیرستان، دو سال در مدارس ابتدایی پیشرفته تحصیل کنند.
مدارس مذهبی سوئیس
برنامه درسی در مدارس مذهبی سوئیس با پیروی از اصول یک دین یا مذهب خاص تدوین می‌شود. این مدارس شامل مدارس لوتران، کاتولیک، یهودی یا اسلامی می‌شوند. با اینکه از شما انتظار می‌رود به اصول مذهبی مدرسه احترام بگذارید، ولی در برخی موارد الزاما نیازی نیست یک عضو فعال مذهبی باشید تا بتوانید در این مدارس ثبت نام کنید. برای مثال، تعدادی از بهترین مدارس شبانه‌روزی و آکادمی‌های خصوصی کشور سوئیس در قسمت فرانسوی سوئیس، مدارس فنی کاتولیک هستند.
آموزش متوسطه
پس از پایان آموزش ابتدایی اجباری، سیستم آموزشی مدارس سوئیس گزینه‌های زیادی برای تحصیل در مقطع متوسطه در اختیار دانش‌آموزان قرار می‌دهد. این مدارس شامل دبیرستان‌های دولتی و مدارس مخصوص مهاجران می‌شود. در سیستم مدارس سوئیس، دانش‌آموزان به دو گروه افراد متقاضی دریافت گواهینامه Matura و افرادی که در جستجوی مهارت‌های فنی-حرفه‌ای هستند، تقسیم می‌شوند و این موضوع باعث ایجاد تنوع گسترده‌ای در انواع مختلف مدرسه با تخصص‌های گوناگون می‌شود. بعلاوه، اگر دانش‌آموز 11 سال تحصیل اجباری را به پایان برساند، می‌تواند از سیستم آموزشی مدارس کشور سوئیس خارج شود.
دبیرستان دولتی
دانش‌آموزان در صورت کسب پذیرش در یک دبیرستان با دوره آموزشی کوتاه‌مدت یا بلندمدت، می‌توانند در دبیرستان دلخواه خود حضور یابند. این مدارس بر روی برتری تحصیلی بیشتر از هر چیز دیگری تاکید دارند. دبیرستان‌های دولتی به خاطر روش تدریس عالی و استانداردهای دقیق‌شان شناخته‌شده هستند.
انواع دبیرستان‌های سوئیس
در هنگام انتخاب دبیرستان، توجه به زمینه تخصصی مدرسه حائز اهمیت است. با توجه به رویکرد غیر سختگیرانه به موضوعات مورد نیاز برای دریافت Matura، همه دبیرستان‌ها در موضوعات مختلفی آموزش تخصصی ارائه می‌دهند. بعضی از موضوعات تخصصی متداول در این مقطع از مدارس سوئیس عبارتند از:
- علوم
- ریاضیات
- علوم انسانی
- زبان‌های خارجی
- موسیقی
- تئاتر
- ورزش
کالج‌های آموزش فنی-حرفه‌ای
دانش‌آموزان خواهان حضور در دوره کارآموزی می‌توانند در کالج آموزش فنی-حرفه‌ای حضور یابند. اینگونه کالج‌ها برای کسب دانش مورد نیاز جهت انجام کارآموزی طراحی شده اند. بر اساس نوع دوره کارآموزی انتخابی، مدت زمان تحصیل در کالج فنی-حرفه‌ای متفاوت است. در دوره‌های صلاحیت حرفه‌ای، زمان تحصیل در مدرسه و محیط کار به صورت 50/50 تقسیم شده است. این کالج‌ها، مزیت کسب مهارت‌های حرفه‌ای با تضمین امکان اشتغال را فراهم می‌سازند.
مدارس بین‌المللی
متاسفانه در کشور سوئیس مؤسسه‌های دولتی کمی به زبان انگلیسی آموزش ارائه می‌دهند. اگر تمایل دارید که فرزندتان در یک مدرسه انگلیسی زبان یا دوزبانه به تحصیل بپردازد، در اینصورت مدرسه بین‌المللی گزینه مناسبی برای او خواهد بود. جو اینگونه مدارس بسیار صمیمی و متنوع است و دانش‌آموز مجبور نیست از همان ابتدا یکی از زبان‌های کشور سوئیس را بیاموزد. مدارک ارائه‌شده در این مدارس عبارتند از: Matura، دیپلم IB، گواهینامه A-level یا SAT.
هزینه تحصیل و ویزای مدارس سوئیس
هزینه تحصیل در مدارس سوئیس
در سوئیس، فرزند شما ملزم به گذراندن 11 سال تحصیل از سن شش سالگی است. دولت سوئیس، مسئولیت تأمین سرمایه و اداره مدارس ابتدایی، متوسطه، کالج‌های فنی-حرفه‌ای و برخی از مؤسسه‌های آموزش عالی را به کانتون‌ها واگذار کرده است. بیشتر انواع مدارس سوئیس رایگان هستند و تضمین فراهم‌بودن امکان تحصیل برای تمامی دانش‌آموزان در مدارس، از وظایف کانتون‌ها به شمار می‌آید.
آیا مدارس دولتی سوئیس شهریه دارند؟
مدارس دولتی در سیستم آموزشی سوئیس از درآمد حاصل از مالیات محلی تامین سرمایه می‌شوند. مشارکت مالیاتی برای تامین سرمایه مدارس، بزرگ‌ترین بار مالیاتی سالانه محسوب می‌شود. این بدان معناست که تمامی مدارس دولتی سوئیس، از مهد کودک تا آموزش عالی، رایگان هستند. با این حال، ممکن است برای فعالیت‌های فوق برنامه یا اردوهای مدرسه از شما هزینه‌ای دریافت شود. همچنین باید به این نکته توجه کرد که کودکان در مدارس دولتی کشور سوئیس برای وعده‌های غذایی به خانه باز می‌گردند، بعبارت دیگر مسئولیت تأمین هزینه غذا با خانواده‌ها است.
شهریه مدارس خصوصی سوئیس
به دلیل کیفیت بالای آموزش در مدارس دولتی سوئیس، دولت این کشور تحت هیچ شرایطی، در تامین هزینه‌های آموزش خصوصی مشارکت نمی‌کند. در واقع، از سال 2011، کانتون زوریخ به شهروندان سوئیسی اجازه حضور در مدارس خصوصی و بین‌المللی کشور سوئیس را نمی‌دهد.
تنها استثنا در ارائه کمک هزینه تحصیل برای آموزش در مدارس خصوصی، شامل دانش‌آموزانی می‌شود که در منطقه محل سکونت‌شان امکان تحصیل در مدرسه دولتی فراهم نباشد یا مدرسه دولتی موجود در فاصله بسیار زیادی قرار گرفته باشد. این وضعیت غالبا در کانتون‌هایی اتفاق می‌افتد که به دلیل شرایط کوهستانی منطقه، دسترسی به مدارس دولتی سوئیس دشوار است. با این حال، این موقعیت‌ها بسیار غیر متداول هستند.
شهریه تحصیل در مدارس خصوصی سوئیس بین 15 هزار تا 40 هزار فرانک سوئیس (حدودا 16 هزار تا 43 هزار دلار آمریکا) در سال است. همچنین هزینه اضافی برای سفرهای درسی و فعالیت‌های فوق برنامه از خانواده‌ها دریافت می‌شود. این هزینه‌ها مشمول کسر مالیات نیستند و نمی‌توان آنها را در اظهارنامه مالیاتی قید کرد.
شهریه تحصیل در مدارس بین‌المللی سوئیس
مدارس بین‌المللی در سوئیس گزینه‌ای ایده‌آل در راستای فراهم‌ساختن تجربه تحصیل در یک محیط متنوع و ارزشمند برای فرزندتان به شمار می‌آیند. مدارس بین‌المللی سوئیس به هیچ وجه از سرمایه دولتی استفاده نمی‌کنند و در تعیین مبلغ شهریه به هر میزان که مناسب بدانند، آزاد هستند. مدارس بین‌المللی سوئیس محیطی گرم و متنوع دارند، همچنین استاندارد تدریس در این مدارس از کیفیت بالایی برخوردار است. هزینه تحصیل در مدارس بین‌المللی، بین 70 هزار تا 130 هزار فرانک سوئیس (76 هزار تا 142 هزار دلار آمریکا) است.
ویزای دانش‌آموزی سوئیس
دریافت ویزای دانش‌آموزی سوئیس بر اساس کشور مبدا دانش‌آموز اجباری خواهد بود. برای تحصیل در کشور سوئیس دو نوع ویزا وجود دارد:
ویزای C: ویزای کوتاه‌مدت به شما اجازه اقامت برای یک دوره زمانی کوتاه در کشور سوئیس را می‌دهد. این نوع ویزا را می‌توان برای حضور در مدارس تابستانی، شرکت در سمینارها یا مدارس آموزش زبان که نهایتا سه ماه (90 روز) به طول می‌انجامند، استفاده کرد.
ویزای D: ویزای بلندمدت برای افرادی مناسب است که با هدف تحصیل یا کار وارد کشور سوئیس می‌شوند. تمامی دانش‌آموزان بین‌المللی، ویزای یک‌ساله شنگن با قابلیت تمدید دریافت خواهند نمود.
پس از اخذ پذیرش از دانشگاه، اولین گام برای دریافت ویزای تحصیلی سوئیس، تعیین وقت قرار ملاقات با سفارت یا کنسولگری کشور سوئیس در کشور مبدا است. این فرآیند زمان‌بر است و بهتر است شش ماه قبل از آغاز تحصیل در مدارس سوئیس، وقت قرار ملاقات را تعیین کنید. زمان فرآیند صدور ویزای دانش‌آموزی برای ویزای کوتاه‌مدت 10 تا 15 روز و برای ویزای بلندمدت حدودا 8 تا 10 هفته خواهد بود.
مدارک شما باید به یکی از زبان‌های فرانسوی، آلمانی یا انگلیسی باشد. در غیر اینصورت، لازم است ترجمه رسمی مدارک ارائه گردد.
